Soyğunçuluq (is.): Talançılıq, çapqınçılıq, quldurluq, qarətgərlik kimi sinonimlərlə ifadə olunan soyğunçuluq, zorakılıq və ya təhdid yolu ilə başqasının əmlakını qanunsuz olaraq ələ keçirmək əməlidir. Bu, həm fərdi, həm də qrup halında törədilə bilər və geniş mənada, qurbanın iradəsinə zidd olaraq hər hansı bir əmlakın qanunsuz ələ keçirilməsini əhatə edir. Soyğunçuluq əməli, məqsədindən və tətbiq olunan üsullardan asılı olaraq müxtəlif cinayət maddələri ilə tənzimlənir.
Soyğunçuluğun əsas elementləri arasında zorakılıq və ya təhdid, əmlakın qanunsuz ələ keçirilməsi və qurbanın mülkiyyət hüququnun pozulması yer alır. Zor tətbiq olunması, fiziki gücün və ya silahın istifadəsini, ya da qurbanın fiziki və ya psixoloji bütövlüyünə qarşı təhdid edilməsini əhatə edir. Əmlakın qanunsuz ələ keçirilməsi, malın sahibindən razılıq olmadan onun mülkiyyətinin qəsb edilməsi deməkdir. Qurbanın iradəsinin pozulması, əmlakın ələ keçirilməsinə qarşı müqavimət göstərmək imkanının olmaması ilə səciyyələnir.
Soyğunçuluq, tarix boyu mövcud olmuş geniş yayılmış bir cinayətdir. Fərqli dövrlərdə və mədəniyyətlərdə müxtəlif formalar alsa da, əsas mahiyyəti dəyişməz olaraq qalır: başqasının əmlakına qanunsuz və zorakılıqla əl qoymaq. "Talançılıq" daha çox geniş miqyaslı, məsələn, müharibə zamanı ərazilərin yağmalanmasını, "çapqınçılıq" isə qrup halında qəfil hücumlar vasitəsilə əmlak oğurlanmasını ifadə edir. "Quldurluq" daha çox tək başına və ya kiçik qruplar tərəfindən yollarda və ya kəndlərdə edilən soyğunçuluq əməllərini bildirir. "Qarətgərlik" isə planlı şəkildə, hədəfi öncədən müəyyən etməklə törədilən soyğunçuluğu ifadə edir.
Məsələn, cümlələrdə belə istifadə edilə bilər: "Dağlıq ərazidə soyğunçuluq hadisələri tez-tez baş verirdi.", "Bank soyğunu ağır quldurluq əməli idi.", "Ordu geri çəkildikdən sonra şəhərdə geniş miqyaslı talançılıq baş verdi.", "Onların çapqınçılığı kənd əhalisini dəhşətə gətirdi.", "Zəngin tacirin evində mükəmməl hazırlanmış qarətgərlik planı həyata keçirildi." Bu nümunələr göstərir ki, hər bir sinonim müxtəlif kontekstlərdə müəyyən bir məna çaları əlavə edir.