Sözbəsöz zərfi, əsasən iki mənada işlənir: birincisi, "kəlmə-kəlmə", "hər kəlməni ayrıca, ardıcıl olaraq" mənasında; ikincisi isə, daha geniş mənada, "tam olaraq", "dəqiq olaraq", "hərfi mənada" mənasında işlənə bilir. Birinci mənada, sözün etimologiyasına baxdıqda, "söz" və "bəs-bəs" (ardıcıl, bir-bir) komponentlərinin birləşməsindən yaranmışdır. Bu mənada, sözbəsöz oxumaq, mətnin hər kəlməsini ayrıca tələffüz etmək, sanki hər kəlməni ayrıca nəzərdən keçirmək kimi başa düşülür. Məsələn: "O, mətnləri sözbəsöz oxuyaraq səhv axtarırdı."
İkinci mənada isə, "sözbəsöz" zərfi, danışılan və ya yazılan hər şeyi dəqiq, əlavə və ya çıxarma olmadan, hərfi mənası ilə anlamağı və ya ifadə etməyi bildirir. Bu istifadədə "kəlməbə-kəlmə" ifadəsinin sinonimi olsa da, daha geniş bir kontekstdə işlənir. Məsələn: "O, sözbəsöz söylədiyi kimi, işi tamamladı." Bu cümlədə "sözbəsöz" ifadəsi, danışanın sözlərinin dəqiq şəkildə yerinə yetirildiyini ifadə edir. Başqa bir nümunə olaraq: "Sözbəsöz tərcümə etmək" ifadəsi də məhz bu geniş mənanı əks etdirir - mətnin hərfi, ədəbi tərcüməsini nəzərdə tutur.
Qeyd etmək lazımdır ki, ikinci mənada işləndikdə, "sözbəsöz" bəzən "mənfi" bir kontekstdə də işlənə bilər. Yəni, danışanın sözlərinin məcazi mənasının nəzərə alınmadan, yalnızca hərfi mənasının qəbul edilməsini ifadə edə bilər. Məsələn: "Onun sözlərinin sözbəsöz mənası belə idi…" cümləsi bu mənaya nümunədir.
Nəticə olaraq, "sözbəsöz" zərfinin istifadəsi kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Həm "kəlmə-kəlmə" mənasında, həm də "dəqiq olaraq", "hərfi mənada" mənasında işlənərək, cümləyə müxtəlif mənalar qatır. Onun tərcüməsində də kontekstin nəzərə alınması vacibdir. Əgər "word-for-word" tərcüməsi hər zaman birinci mənanı əks etdirir isə, "literally" tərcüməsi ikinci mənanı əks etdirir.