Stenoqraflama, "stenoqraflamaq" fellərinin məsdəri olub, sözün əsl mənasında sürətli yazı, yəni xüsusi qısa yazılarla danışılanları yazmaq sənəti deməkdir. Bu sənət, danışılan sözləri xüsusi stenografik işarələr sistemindən istifadə etməklə, qulaqdan eşidildiyi qədər tez qeydə almağı əhatə edir. Stenoqrafiya, adi əlifbanın əvəzinə xüsusi simvollar, qısaltmalar və işarələr sistemindən istifadə edərək, sözləri və cümlələri mümkün qədər sürətlə və qısa şəkildə yazma üsuludur. Bu üsul, əsasən, iclaslarda, konfranslarda, məhkəmə proseslərində, müsahibələrdə və digər belə sürətli nitq tələb olunan yerlərdə istifadə olunur.
Etimoloji baxımdan, sözün kökü yunan dilindən gəlir: "stenos" (στενός) - "dar", "qısa" və "graphein" (γράφειν) - "yazmaq" mənalarını verir. Beləliklə, "stenoqraflama" sözü əslində "dar/qısa yazmaq" kimi tərcümə edilə bilər, bu da sözün mənasını tam olaraq əks etdirir: çoxlu informasiyanı minimal yazıyla ifadə etmək.
Stenoqraflamanın müxtəlif üsulları və sistemləri mövcuddur. Bəzi sistemlər əlifbanın xüsusi qısaltmalarına əsaslansa da, digərləri tamamilə fərqli simvollar və işarələr sistemindən istifadə edir. Müasir stenografik sistemlər tez-tez kompüter texnologiyaları ilə inteqrasiya olunur, nəticədə yazılanlar dərhal elektron formada əldə edilir və redaktə edilə bilir. Bu da stenografiyanın səmərəliliyini və praktiki əhəmiyyətini daha da artırır.
Cümlədə nümunələr:
- İclasın protokolu stenoqraflama yolu ilə hazırlanmışdı.
- Stenoqraflama bacarığı olan mütəxəssisə ehtiyacımız var.
- Məhkəmə prosesi zamanı bütün şahid ifadələri stenoqraf tərəfindən dəqiq stenoqraflama edilmişdi.
- Müasir stenoqraflama proqramları yüksək sürətlə və dəqiqliklə işləyir.