Sulandırma (Sulandırmaq felindən törəmiş isim) - Mayenin, həll olan maddənin və ya qatı qarışığın daha sulu, daha seyreltilmiş hala gətirilməsi, seyreltmə prosesi. Bu proses müxtəlif üsullar vasitəsilə həyata keçirilir: suya, həllediciyə və ya digər mayelərə əlavə edilməklə, daha az qatı olan komponentlə qarışdırmaqla və ya buxarlanma yolu ilə (məsələn, qatılaşdırılmış südün sulandırılması). Sulandırma nəticəsində həcmi artır, konsentrasiyası isə azalır. Prosesin effektivliyi və nəticəsi sulandırılan maddənin xüsusiyyətlərindən və sulandırma üsulundan asılıdır. Məsələn, turşuların sulandırılmasında təhlükəsizlik tədbirlərinə riayət etmək çox vacibdir, çünki sulandırma zamanı istilik ayrılır.
Mənşəyi: Söz "su" və "landırmaq" (latınca "-are" sufisi ilə "əlavə etmək", "doldurmaq" mənasında) felindən törəmişdir. "Landırmaq" felinin kökü türk dillərinin ortaq leksikasına aiddir və əsasən mayenin artırılmasını, bir şeye mayenin əlavə olunmasını ifadə edir. Beləliklə, "sulandırmaq" sözü "suya əlavə etmək" mənasını daşıyır, bu da həm fiziki, həm də məcazi mənalarda istifadə oluna bilər.
Fərqli Cümlələrdə İstifadəsi:
1. Fiziki mənada: "Rəssam boya rəngini sulandırdı ki, daha incə çalarlar əldə etsin." (Boya suya qarışdırılıb seyreldilir.)
2. Fiziki mənada: "Qatılaşdırılmış südü istifadə etməzdən əvvəl sulandırmaq lazımdır." (Su əlavə edilərək seyreldilir.)
3. Məcazi mənada: "Onun fikirləri, həqiqətləri sulandıran, əsas məsələdən yayındıran əlavələrlə dolu idi." (Əsas məzmun zəiflədilir, daha az əhəmiyyətli elementlər ilə qarışdırılır.)
4. Məcazi mənada: "Təzyiqə dözməyərək, rəsmi bəyanatda həqiqəti sulandırdılar." (Həqiqət gizlədilir, zəiflədilir, təhrif olunur.)
5. Kimya sahəsində: "Reaksiyada alınan məhlulu daha yüksək dəqiqlik üçün sulandırdıq." (Kimyəvi maddələr seyreldilir.)
Beləliklə, "sulandırma" sözünün həm konkret, həm də məcazi mənaları mövcuddur və müxtəlif kontekstlərdə fərqli şəkildə işlədilir. Əsas mənası maddənin maye və ya digər komponentlə seyreltilməsi olsa da, məcazi mənalarda həqiqətin, məzmunun və ya əhəmiyyətin zəiflədilməsini ifadə edə bilər.