Sürbə (is. Sürü, dəstə, qatar) Azərbaycan dilində kollektiv bir varlığı, bir yerdə hərəkət edən və ya birlik təşkil edən canlıların (əsasən quşların) qruplarını ifadə edən bir sözdür. Lüğətlərdə sadəcə "sürü, dəstə, qatar" kimi tərcümə edilməsi onun semantik zənginliyini tam əks etdirmir. "Sürbə" sözü daha çox hərəkətlilik, müəyyən bir istiqamətə doğru yönəlmiş kollektiv hərəkəti vurğulayır. "Sürü" daha ümumi bir termin olub, hərəkət halında olmayan canlı qruplarını da əhatə edə bilər.
Məsələn, "qaz sürbəsi" deyərkən, sadəcə qazların bir qrupunu yox, uçan, bir istiqamətə doğru hərəkət edən qaz qrupunu nəzərdə tuturuq. Bu mənada "sürbə" sözü "qatar"dan daha çox "dəstə"yə yaxındır, lakin "dəstə" sözündən fərqli olaraq hərəkətlilik əlamətini daha qabarıq şəkildə ifadə edir. "Dəstə" sözü daha statik bir qruplaşmanı ifadə edə bilər.
Misal olaraq verilən şeir misrasında ("Şahin, şonqar sürbənizi dağıdar; Boyanarsız qızıl qana, durnalar!") "sürbə" sözü durnaların uçarkən təşkil etdikləri sıx, hərəkətli qrupu, birliyi təsvir edir. Şahin və şonqarın bu birliyi dağıtması hərəkətin pozulmasını, qrupun dağılmasını göstərir.
Etimoloji baxımdan, "sürbə" sözünün mənşəyi türk dillərindəki "sür-" (hərəkət etmək, sürülmək) kökünə dayanır və "-bə" əlavəsi ilə kollektivliyi bildirir. Beləliklə, "sürbə" sözü "bir yerdə sürülən, hərəkət edən qrup" mənasını verir.
Müxtəlif cümlələrdə "sürbə" sözünün işlənməsinə nümunələr:
- Göydə qu quşlarının sürbəsi görünür.
- Qaranquşların sürbəsi cənuba doğru uçdu.
- Çoban sürüsünün sürbəsi dağa doğru irəliləyirdi.
- Həmin il balıq sürbəsi çox az idi.
Yekun olaraq, "sürbə" sözü Azərbaycan dilində dinamik, hərəkət halında olan, müəyyən istiqamətə doğru irəliləyən canlı qruplarını, xüsusilə quş sürülərini təsvir etmək üçün istifadə edilən rəngarəng məna yükü daşıyan bir sözdür. Onun sadəcə "sürü, dəstə, qatar" kimi tərcümə edilməsi onun məna zənginliyini tam əks etdirmir.