Şaq sözü Azərbaycan dilində tək qalmış bir feldir. Əsas mənası, birdən-birə, qəfil baş verən qırılma, sınma və ya parçalanma səsini ifadə edir. Bu səs, adətən, qüvvətli bir təsirin nəticəsində yaranır. Məsələn, güllənin hədəfə dəyməsi, quru ağacın qırılması, ya da sərt bir cismin qırılması zamanı çıxan kəskin, qısa səs "şaqq" kimi ifadə olunur. Sözün əsasını təşkil edən fonetik tərkibi ("şaqq"ın kəskin və qısa səs təəssüratı yaradan təkrarlanan "qq" fonemləri) özündə səsin xarakterini əks etdirir.
Lüğətlərdəki "atılan güllədən və ya sınan ağacdan, budaqdan çıxan səs" tərifi şaq sözünün əsas mənasını əhatə edir, ancaq onun daha geniş kontekstdə istifadəsinə toxunmur. "Şaqq" səsi yalnız güllə və ağacla məhdudlaşmır. Məsələn, sındıqda quru budaq, qırılan buz, qəfil qapanan qapı və s. də "şaqq" səsi çıxara bilər. Bu səs həmçinin, kəskin, sürətli və gözlənilməz hərəkətlə əlaqələndirilə bilər. Belə ki, "şəkil şaqq dedi" ifadəsi fotoşəkilin çəkilmə səsini təsvir edir.
Sözün etimologiyası haqqında dəqiq məlumat yoxdur, lakin türkiyə dilləri qrupunda oxşar səs təqlidi sözlərin mövcudluğu onun köhnə bir söz olduğunu göstərir. "Şaq" sözünün digər dillərdəki ekvivalentlərinin araşdırılması onun mənşəyini daha dəqiq müəyyən etməyə kömək edə bilər.
Cümlədə istifadəsi nümunələri:
- Güllə şaqq edərək divara dəydi.
- Quru budaq şaqq deyib iki yerə ayrıldı.
- Qapı şaqq edərək bağlandı.
- Fotoaparat şaqq deyib şəkli çəkdi.
- Buz şaqq edərək qırıldı.