Şaqqalamaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "şaqqa halında bölmək, parçalamaq; iki parçaya ayırmaq" ifadəsi ilə tam əhatə olunmur. Daha dəqiq və geniş bir izah vermək üçün sözün semantik xüsusiyyətlərini və kontekstə bağlı istifadə formalarını nəzərə almaq lazımdır.
Əvvəlcə, "şaqqa" sözünün özü kəskin, sürətli və güclü bir hərəkəti ifadə edir. Bu səbəbdən "şaqqalamaq", sadəcə parçalamaq deyil, kəskin və güclü bir şəkildə parçalamaq, yarımaq, iki və ya daha çox hissəyə ayırmaq mənasını verir. Hərəkət birdən-birə, sürətlə və qüvvə ilə baş verir. Bu, adi bir kəsməkdən fərqli olaraq, daha çox cırmaq, yarmaq, qoparmaq kimi hərəkətləri xatırladır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "şaqqa" kökünün səs oxşarlığı əsasında türkcə köklərdən gəldiyi ehtimal olunur və kəskin səs və ya hərəkətlə əlaqəli ola bilər. "Şaqq" sözü də oxşar səs təəssüratı yaradır və birdən-birə yaranan səslərlə əlaqələndirilir.
Misal olaraq verilən "…qəssab kimi qızğın halda inəyi şaqqalayırdı" cümləsində "şaqqalamaq" feli, qəssabın tez və güclü bir hərəkətlə inəyi ikiyə bölməsini ifadə edir. Bu cümlədə sadəcə "parçalamaq" sözü əvəzinə "şaqqalamaq" sözünün işlənməsi, hərəkətin sürəti və qüvvəsini vurğulayır.
Başqa nümunələrə baxaq: "Odun şaqqaladı" (odun kəskin bir səs çıxaraq ikiyə bölündü), "Buz şaqqaladı" (buz kəskin bir səs çıxaraq parçalandı), "Səma şaqqaladı" (səmada kəskin bir şimşək çaxdı, səs eşidildi - bu mənada daha metaforik istifadədir). Bu nümunələr göstərir ki, "şaqqalamaq" feli həm konkret, həm də məcazi mənalarda istifadə oluna bilər və hər halda kəskin, güclü və sürətli bir hərəkəti bildirir.
Yekun olaraq, "şaqqalamaq" felinin mənası, sadəcə ikiyə bölməkdən daha genişdir və kəskin, sürətli, güclü bir hərəkət ilə baş verən parçalanmanı, yarımanı, qopmanı ifadə edir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər, lakin əsas mənası həmişə bu kəskin və qüvvətli hərəkəti özündə əks etdirir.