Şaqqalanma feili sifətinin mənası "Şaqqalanmaq" fellindən törəmiş olub, həmin felin hərəkət, vəziyyət və ya nəticəsini bildirir. Daha dəqiq desək, şaqqalanma bir şeyin və ya bir hissənin birdən-birə, səs-küy və ya parçalanma ilə iki və ya daha çox hissəyə bölünməsini, parçalanmasını ifadə edir. Bu parçalanma fiziki bir proses ola bilər, məsələn, ağacın şaqqalanması, qayanın şaqqalanması və ya buz qatının şaqqalanması. Lakin, şaqqalanma metaforik mənada da işlənə bilər. Məsələn, “cəmiyyətdə şaqqalanma baş verdi” ifadəsində şaqqalanma, cəmiyyətin daxili ziddiyyətlər və ya hadisələr nəticəsində parçalanmasını, bölünməsini ifadə edir. Bu mənada, şaqqalanma daha çox bir proses, bir gedişat kimi təqdim olunur.
Etimoloji baxımdan, “şaqqalamaq” feli türk dillərindəki köklərdən törəyib. “Şaqq-” morfeması kəskin, ani və səsli bir parçalanmanı, “-lamaq” isə hərəkət bildirən şəkilçi kimi fəaliyyət göstərir. Beləliklə, "şaqqalamaq" kəskin və səsli bir şəkildə parçalanmaq deməkdir. "Şaqqalanma" isə bu hərəkətin nəticəsini, vəziyyətini ifadə edir.
Cümlə içərisində "şaqqalanma"nın istifadəsinə nümunələr:
- Qəfil şaqqalanma səsi hər kəsi qorxuya saldı.
- Qəzaya səbəb olan avtomobilin şaqqalanması nəticəsində yol bağlandı.
- Yaşlı ağacın gövdəsində dərin şaqqalanmalar əmələ gəlmişdi.
- Siyasi partiyanın daxilindəki fikir ayrılıqları böyük bir şaqqalanmaya səbəb oldu.
- Torpaq sürüşməsi nəticəsində dağda böyük bir şaqqalanma baş verdi.
Göründüyü kimi, "şaqqalanma" sözü həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda işlənə bilər. Konkret mənalarda fiziki parçalanmanı, mücərrəd mənalarda isə birliyin, bütövlüyün pozulmasını, parçalanmasını, bölünməsini ifadə edir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər, lakin əsas mahiyyət hər iki halda da ani, kəskin bir parçalanma ideyasını ehtiva edir.