“Şaqqımaq” sözü Azərbaycan dilində geniş mənada kəskin, sərt, qəfil və güclü bir səs çıxarmaq mənasını verir. Lüğətlərdəki “şaqqıldamaq”la sinonim kimi göstərilməsi tam dəqiq deyil, çünki “şaqqıldamaq” daha çox sürətli, ardıcıl, təkrarlanan səslər üçün işlənir (məsələn, odun şaqqıldayır). “Şaqqımaq” isə daha güclü, tək və ya az sayda təkrarlanan, dəhşətli və ya təsirli səsləri ifadə edir. Bu səs, ildırımın səsi kimi, qırılma, parçalanma səsi kimi, güclü bir zərbə səsi kimi təsəvvür edilə bilər.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, kökü türk dillərindəki “şaq”/“çaq” fel kökünə gedib çıxır ki, bu da qırılma, parçalanma, yırtılma mənalarını ifadə edir. Beləliklə, “şaqqımaq” sözünün əsasında qəfil və güclü bir parçalanma, dağılma, səs-küy əmələ gətirmə anlayışı yatar. Misal üçün, ildırımın səsinin “şaqqıması” onun havanı parçalayıb keçməsi ilə əlaqədardır.
Müxtəlif cümlələrdə “şaqqımaq” sözünün necə işləndiyi nümunələr:
- İldırım şaqqıdı və yer titrədi.
- Qapı şaqqıya-şaqqıya açıldı.
- Qəfildən bir səs şaqqıdı və hamı qorxdu.
- Buz şaqqıdı və iki yerə bölündü.
- Atəş şaqqıyar-şaqqıyar yanırdı.
Göründüyü kimi, “şaqqımaq” sözü həm təbiət hadisələrini (ildırım), həm də süni səsləri (qapının açılması, buzun qırılması) təsvir etmək üçün işlənir. Hər halda, səsin kəskinliyi, gücü və qəfiliyi ön plana çəkilir. “Şaqqıldamaq”dan fərqli olaraq, təkrarlanan səsləri ifadə etməkdən daha çox tək və ya az sayda təkrarlanan, təsirli səslər üçün işlənir.