Şamot (fr. chamotte) – yüksək temperaturda bişirilmiş, odadavamlı xüsusiyyətə malik gil materialı və ya həmin materialdan hazırlanmış kərpicdir. Terminin mənşəyi fransız dilinə aid olsa da, şamot istehsalı və istifadəsi qədim zamanlardan bəri bilinir. Fransız dilinə isə, ehtimal ki, alman dilindən (Schamotte) keçmişdir.
Şamotun əsas tərkib hissəsi kaolindir, lakin tərkibinə kvars, feldşpat və digər mineral əlavələr də daxil ola bilər. Bu əlavələr şamotun xüsusiyyətlərini – odadavamlılığını, möhkəmliyini və digər fiziki-kimyəvi göstəricilərini – dəyişir. Yüksək temperaturda bişirilməsi nəticəsində şamot kristallik quruluşa malik olur və ərimə temperaturu yüksək olur (1500-1700°C və daha yuxarı). Bu da onu metallurgiya, kimya sənayesi və digər yüksək temperatur tələb edən sahələrdə əvəzolunmaz edir.
Şamot kərpicləri müxtəlif ölçülərdə və formalarda istehsal olunur və əsasən sobaların, qazanların, fırınların və digər istilik avadanlıqlarının tikintisində istifadə olunur. Onlar həmçinin əritmə qablarının, metalların əridilməsi üçün tepsilərin və digər yüksək temperatur təsirinə məruz qalan konstruksiyaların istehsalında tətbiq olunur. Şamotun toz halında olan forması isə odadavamlı məhlulların, sementlərin və digər kompozit materialların hazırlanmasında istifadə edilir.
Cümlədə istifadə nümunələri:
- Sobanın divarları yüksək keyfiyyətli şamot kərpicindən tikilib.
- Metal əritmə zavodunda şamotdan hazırlanmış xüsusi qablar istifadə olunur.
- Quraşdırılan soba üçün lazımi miqdarda şamot tozu əldə etmək vacibdir.
- Şamot kərpicinin odadavamlılıq dərəcəsi çox yüksəkdir.