Şappıldama (f.iş. şappıldamaq-dan): Bu termin, əsasən səs-küy yaradan sürətli və ritmik hərəkətləri ifadə edir. Hərəkətin təbiətinə görə, "şappıldama" bir neçə kontekstdə istifadə edilə bilər. Mənşəcə "şappıldamaq" felindən törəmə olan bu söz, səsin tez-tez təkrarlanması ilə əlaqədardır və bu səs həm yüngül, həm də kəskin ola bilər.
Mənasının genişləndirilməsi: "Şappıldama" sözü aşağıdakı hallarda istifadə oluna bilər:
- Yüngül və sürətli bir şeyin səs çıxararaq hərəkət etməsi: Məsələn, nazik parçanın küləkdə şappıldaması, quş qanadlarının havada şappıldaması, bayrağın şappıldaması. Bu hallarda, səs həmişə yüksək səsli olmur, əksinə yüngül, xoş və ya sakit bir səs ola bilər.
- Səs çıxaran sürətli ritmik hərəkət: Məsələn, ayaqların sürətli şappıldaması, əllərin şappıldaması (məsələn, suda üzdükdə), və ya bir alətin ritmik şappıldaması (məsələn, qamışın suda şappıldaması).
- Metaforik istifadə: Bəzi hallarda, “şappıldama” sözü sürətli və qısa müddətli bir hadisəni təsvir etmək üçün metaforik olaraq istifadə edilə bilər. Məsələn, “xəbərlər şappıldayırdı”, yəni xəbərlər tez-tez və sürətlə yayılırdı.
Fərqli cümlələrdə nümunələr:
- Külək pərdələri şappıldadırdı.
- Qanadlarını şappıldadaraq quş uçuşa qalxdı.
- Uşaqlar sevincdən əllərini şappıldadılar.
- Atın ayaqları şappıldayırdı.
- Yanğın xəbəri şəhərdə şappıldayırdı.
Etimologiya: Sözün mənşəyi türk dillərindəndir və "şapp" (səs təqlidi) kökünə əsaslanır. "Şappıldamaq" feli, bu səs təqlidi kökünə "-lamaq" şəkilçisinin əlavə olunması ilə əmələ gəlib. Bu şəkilçi, davamlı və ya təkrarlanan bir hərəkəti ifadə edir.