Şarthaşart sözü Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən “güclü alovla, səslə (yanan quru ağac, odun və s. haqqında)” mənasında izah olunur. Lakin bu izah kifayət qədər geniş deyil və sözün ifadə etdiyi səs və görünüşün təsirini tam əks etdirmir. Daha dəqiq ifadə etmək üçün, şarthaşartın yanan odun və ya ağacın xarakterik səs-küy və görünüşü ilə əlaqəli olduğunu vurğulamaq lazımdır.
Etimoloji baxımdan, sözün "şart" hissəsi "səs-küy", "çatlama", "partlayış" kimi mənaları əhatə edir. "Haşart" hissəsi isə sözün mənasını gücləndirən və intensivliyi artıran bir element kimi çıxış edir. Beləliklə, şarthaşart, yalnız güclü bir alovu deyil, həm də bu alovun müşayiət olunduğu xarakterik səs-küy, çatlama, partlayış səslərini və alovun qısa müddətdə sürətlə yayılmasını ifadə edir. "Quru" və ya digər qabarıq materialın tez və güclü bir şəkildə yanmasını təsvir edən bir söz olaraq təsəvvür edilir.
Misal olaraq verilən cümlədə ("Qaratikanlar şarthaşart yanır, alovlanır, burula-burula göyü bürüyürdü") şarthaşart sözü qaratikanların sürətlə, şiddətlə və səs-küy ilə yandığını, alovunun göyə doğru qalxmasını və ətrafı bürüməsini təsvir edir. Söz, həm alovun intensivliyini, həm də onun müşayiət olunduğu səs-küy effektlərini vurğulayır. Başqa nümunələr də verə bilərik:
"Qış gecəsində soba şarthaşart yanırdı, otağı istilik bürüyürdü." - Bu cümlədə şarthaşart sözü sobanın şiddətlə və səs-küy ilə yandığını, istiliyinin otağı tez bir zamanda bürüməsini bildirir.
"Odun yığınları şarthaşart alovlanaraq göyə qalxan alov sütunları əmələ gətirdi." - Burada isə şarthaşart sözü bir çox odun yığınının eyni anda, şiddətlə və səs-küy ilə yandığını, nəticədə güclü alov sütunlarının əmələ gəlməsini bildirir.
Yekun olaraq, şarthaşart sözünün mənası sadəcə “güclü alov” deyil, “səs-küy və alovun birlikdə olduğu, sürətli və şiddətli yanma prosesi” kimi daha dolğun şəkildə təsvir edilə bilər. Bu söz, təsvir etdiyi hadisəyə dinamiklik, intensivlik və emosional rəng qatır.