Şeytanağacı (Gleditsia triacanthos) – Fabaceae (Paxlalılar) fəsiləsinə aid, iri, budaqlanan, iynə kimi iti tikanları olan, qışda yarpağını tökən bir ağac növüdür. Lüğətlərdə verilən “bəzək ağacı” ifadəsi onun dekorativ görünüşünə işarə edir, çünki həm yarpaqlarının, həm də yazda çiçəkləməsinin gözəl görünüşü vardır. Lakin bu, onun əsas istifadə sahəsini tam əks etdirmir.
Şeytanağacının tikanları çox sərt və itidir; bu xüsusiyyət onun adı ilə birbaşa əlaqəlidir. “Şeytan” sözü burada qorxunc, təhlükəli və ya maneə yaradan bir şeyin təsvirinə işarə edir. Yəni, tikanlılığı səbəbindən insanlara maneə törədən ağac kimi qəbul edilib. Adın mənşəyi bu xüsusiyyətinin vurğulanmasıdır.
Botanik baxımdan, şeytanağacı 20 metrə qədər hündürlüyə çata bilir. Tikanları yalnız gövdəsində deyil, budaqlarında da mövcuddur. Yarpaqları lələkvari mürəkkəbdir, kiçik yarpaqcıqlardan ibarətdir. Yazda kiçik, yaşıl rəngli çiçəklər açır. Meyvələri uzun, qəhvəyi, paxla bənzərdir və qışa qədər ağacda qalır. Bu meyvələr quşlar və digər heyvanlar üçün qida mənbəyi rolunu oynayır.
Şeytanağacı bəzək ağacı kimi park və bağlarda geniş istifadə olunsa da, eyni zamanda torpaq eroziyasına qarşı mübarizədə və küləkdən qorunma ərazilərinin salınmasında da faydalıdır. Bəzi növləri sürətli böyüməsi ilə seçilir. Oduncağı möhkəm olsa da, geniş miqyaslı tikintidə çox istifadə olunmur.
Cümlədə necə işləndiyinə dair nümunələr:
- Bağımızdakı şeytanağacı yazda gözəl çiçəklənir.
- O, şeytanağacının iti tikanlarından yaralandı.
- Kənd ətrafındakı təpələrdə çoxlu şeytanağacı bitir.
- Şeytanağacı özünün dekorativ görünüşü ilə seçilir.