Şiri-jəyan sözü farsca mənşəli olub, "qızmış şir", "qızğın şir", və ya daha geniş mənada "qızğın, hiddətlənmiş, qəzəbli, amansız və güclü heyvan" mənasını verir. Əsasən təşbeh məqamında, insanın qəzəbini, cəsarətini, qüvvətini və ya amansızlığını ifadə etmək üçün işlənir. Sözün tərkibindəki "şiri" komponenti "şir" heyvanını, "jəyan" komponenti isə "qızmış", "alovlanmış", "hiddətlənmiş" kimi mənaları ifadə edir. Beləliklə, "şiri-jəyan" bir bütöv olaraq qızğın, qəzəbli və güclü bir şiri təsvir edir, insanlara isə onun xüsusiyyətlərini metaforik şəkildə əks etdirir.
Misal olaraq verilən Murtuzaqulu xan misrasında "igidlər hər biri bir şirijəyan tək dava edirlər" cümləsində, igidlərin döyüşdəki qəzəbləri, amansızlığı və qüvvətləri "şiri-jəyan" təşbehi vasitəsilə ifadə olunur. Burada igidlər, qızğın, amansız və qüvvətli şirlər kimi təsvir edilir. Sözün işlənməsindən göründüyü kimi, "şiri-jəyan" sadəcə "qızmış şir" mənasından daha geniş bir kontekstdə istifadə olunur və məcazi mənada güc, qəzəb və amansızlığı təcəssüm etdirir.
Digər cümlələrdə "şiri-jəyan" sözünün necə işlədilə biləcəyinə dair nümunələr:
- O, qəzəbindən şirijəyan kimi hürür və ətrafındakıları qorxudur.
- Düşmənlərin hücumuna qarşı şirijəyan kimi mübarizə apardı.
- Şiri-jəyan kimi qüvvətli və qəzəbli bir rəqiblə qarşılaşdı.
Bu nümunələr "şiri-jəyan" sözünün müxtəlif kontekstlərdə, insanın qüvvət, qəzəb və amansızlıq kimi keyfiyyətlərini ifadə etmək üçün necə işlədildiyini göstərir.