Şurf sözü alman dilindən (Schurf) gəlmişdir və əsasən yeraltı sərvətlərin, xüsusilə də mədən yataqlarının aşkarlanması məqsədilə qazılan dar, dərin quyuyu bildirir. Bu quyu, geoloji tədqiqatlar aparmaq, torpaq və qaya təbəqələrini araşdırmaq, mineralların, faydalı qazıntıların və ya su ehtiyatlarının mövcudluğunu müəyyən etmək üçün qazılır. Şurf, ümumiyyətlə, kəşfiyyat məqsədli qazılmadır və mədən çıxarma işlərinə başlamazdan əvvəl həmin ərazinin geoloji quruluşunu daha yaxşı başa düşmək üçün aparılır.
Şurflar, həm də arxeoloji qazıntılar zamanı torpağın müxtəlif təbəqələrini araşdırmaq və tarixi tapıntılar aşkar etmək üçün istifadə oluna bilər. Bu halda, şurf daha çox müəyyən bir ərazidə tarixi mədəniyyət qalıqlarının mövcudluğunu müəyyən etmək üçün kiçik ölçülü bir qazıntı quyusunu ifadə edir. Belə ki, böyük miqyaslı qazıntıdan əvvəl, ərazinin ilkin araşdırılması məqsədilə bir neçə şurf qazılır. Tapıntılardan asılı olaraq, qazıntı işləri genişləndirilə bilər.
Şurf sözünün istifadəsində diqqət edilməli olan bir məqam onun "qazılmış quyu" mənasını verən digər sözlərlə (məsələn, quy, çuxur) sinonim olmamasıdır. Şurf sözü daha çox müəyyən bir məqsəd – yeraltı sərvətlərin axtarışı – üçün qazılmış dərin və dar quyuyu ifadə edir. Ona görə də, şurf sözü hər hansı bir qazılmış quyu üçün deyil, yalnız geoloji və ya arxeoloji kəşfiyyat işləri üçün qazılmış quyu üçün işlədilməlidir.
Müxtəlif cümlələrdə şurf sözünün işlənməsinə nümunələr:
- Geoloqlar mədən yatağını tapmaq üçün bir neçə şurf qazdılar.
- Arxeoloqlar qədim yaşayış məskənini aşkar etmək üçün şurf vasitəsilə torpağı araşdırdılar.
- Yeni kəşf edilmiş neft yatağının ətrafında bir sıra şurf qazılacaq.
- Şurf qazma işləri geoloji xəritələrin tərtib edilməsinə kömək edir.