Tablamaq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "dözmək, səbr etmək, qarşı durmaq" mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "tablaşmaq"la sinonim kimi göstərilsə də, bu, onun tam mənasını əks etdirmir. "Tablamaq" daha çox daxili güc, müqavimət, əzmkarlıq tələb edən vəziyyətlərdə istifadə olunur. "Tablaşmaq" daha çox xarici təsirlərə qarşı müqavimət göstərməyi ifadə edərsə də, "tablamaq" içdən gələn bir mübarizəni, bir dözümlülüyü nəzərdə tutur.
Bədii ədəbiyyatda "tablamaq" sözü daha çox metaforik mənada işlənir. Məsələn, Bəxtiyar Vahabzadənin misalında ("Bu dərdə tablamaq müşkül olsa da; Eşqsiz ürəyi daş sanıram mən.") söz, ağırsaq ağırlığını, dərdin, kədərin çətinliyinə dözməyə çalışmağı bildirir. Burada tablamaq sadəcə səbr etməkdən deyil, ağır bir yükü daşımaq, çətin bir vəziyyətdən çıxmağa çalışmaq mənasında işlənir. Sözün "müşkül olsa da" ifadəsi ilə birlikdə işlənməsi onun çətinliyini, dözümlülük tələb etdiyini vurğulayır.
İkinci misalda ("De, niyə qaçaqsan aran yerindən? – Doğrusu, istiyə tabla") isə "tablamaq" "qarşı durmaq", "müqavimət göstərmək" mənasında işlənir. Burada "istiyə tablamaq" istiyə qarşı müqavimət göstərmək, ona dözməyə çalışmaq mənasını ifadə edir. Bu isə həm fiziki, həm də məcazi mənada başa düşülə bilər. Fiziki mənada isti hava şəraitinə, məcazi mənada isə çətin, narahat edici bir vəziyyətə dözmək, ona qarşı mübarizə aparmaq mənasını verə bilər.
Etimalogiyasına gəldikdə, "tablamaq" fars mənşəli bir sözdür. Fars dilindəki kök sözlərlə əlaqələndirilə bilər və "güc", "qüvvət", "səbr" kimi mənaları əks etdirir. Bu, sözün dözümlülük və müqavimət mənalarını daha yaxşı anlamağa kömək edir.
Nəticə olaraq, "tablamaq" sözü sadəcə "dözmək" deyil, çətinliklər qarşısında əzmkarlıq, müqavimət, daxili güc tələb edən bir hərəkəti ifadə edən daha zəngin və çoxmənalı bir sözdür. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsasında dözümlülük və mübarizə ideyası yatar.