Tacbıtraq (lat. Eryngium) — çətirkimilər fəsiləsinə aid çoxillik ot bitkisi cinsi. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində sadəcə olaraq "kolluluq sahələrdə və meşənin açıq yerlərində bitən çoxillik ot bitkisi" kimi təsvir olunsa da, bu, bitkinin xarakteristikalarını tam əhatə etmir. Daha dəqiq və geniş izah aşağıdakı kimi verilir:
Tacbıtraqlar, sərt, tikanlı yarpaqları və xarakterik, ümumiyyətlə mavi-yaşıl, bəzən ağ və ya bənövşəyi rəngli çiçəkləri ilə seçilən çoxillik ot bitkiləridir. Onların yarpaqları dəyişkən formalı olur, bəziləri ensiz xətti, bəziləri isə daha geniş, dişli və ya tikanlı kənarları olan lələkvari bölünmüş olur. Çiçəkləri kiçik, sıx başcıqlarda toplanır və bu başcıqlar bəzən xüsusi bəzək yarpaqları ilə əhatə olunur. Bitki müxtəlif ekoloji şəraitlərə uyğunlaşa bilir, lakin quru, qumlu və ya qayalı torpaqları üstün tutur. Kolluluq sahələrində, meşə kənarlarında, çəmənliklərdə və hətta yol kənarlarında rast gəlinir. Bəzi növləri dəniz sahillərində də bitir.
Tacbıtrağın mənşəyi ilə bağlı məlumatlar bitkinin geniş yayılma arealına əsasən müxtəlifdir. Avropa, Asiya və Şimali Amerikanın mülayim və subtropik bölgələrində geniş yayılıb. Adının etimologiyası latın dilindən gəlir və bitkinin xarakterik görünüşünə işarə edir. "Eryngium" sözü yunan mənşəli olub, "qırıq" və ya "titiz" deməkdir, bu da ehtimal ki, bitkinin tikanlı yarpaqlarına istinad edir.
Tacbıtraq bəzi bölgələrdə müalicəvi bitki kimi istifadə olunur. Ancaq bu bitkinin müalicəvi xüsusiyyətləri hələ tam tədqiq olunmayıb və hər hansı bir müalicə məqsədi ilə istifadəsi həkim məsləhətindən sonra olmalıdır. Bəzi mənbələrə görə, tacbıtraq bəzi xəstəliklərin müalicəsində kömək edə bilər, lakin bu iddiaların elmi əsası tam təsdiq olunmayıb. Bitkinin bəzi növləri isə dekorativ bitki kimi də yetişdirilir.
Cümlədə necə işləndiyinə nümunələr:
- Quru yamacda bitən tacbıtraq bitkiləri günəş altında parıldayırdı.
- Əczaçı tacbıtrağın müalicəvi xüsusiyyətlərindən danışdı.
- Bağımızda əkilən tacbıtraq çiçəkləri gözəl görünürdü.