Tapqı sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "tapıntı" mənasını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "tapıntı" kimi təqdim olunsa da, mənasının daha zəngin və çoxşaxəli olduğunu vurğulamaq lazımdır.
Etimoloji baxımdan "tapqı" sözü "tapmaq" felləsindən törəmişdir və "-qı" şəkilçisi ilə isim halına gəlmişdir. Bu şəkilçi, feilin nəticəsini, məhsulunu bildirir. Yəni, tapmaq hərəkətinin nəticəsi olaraq ortaya çıxan şey "tapqı" adlanır.
Beləliklə, "tapqı" sözü sadəcə istənilən tapılmış əşya və ya hadisəni deyil, daha çox təsadüfən, gözlənilmədən tapılmış, əhəmiyyətli və ya maraqlı olan şeyləri ifadə edir. "Tapıntı" sözü daha ümumi bir məna daşıyır. Məsələn, "küçədə tapdığım sikkə bir tapıntıdır" cümləsində "tapıntı" sözü daha uyğundur. Lakin "arxeoloqların qədim şəhərin qalıqlarını tapması böyük bir tapqı idi" cümləsində "tapqı" sözü daha effektli və mənalıdır, çünki qədim şəhərin tapılması əhəmiyyətli bir kəşf, elmi bir tapıntı deməkdir. "Tapıntı" sözü isə burada bir qədər solğun səslənər.
Tapqının mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. O, həm maddi (arxeoloji tapıntılar, itirilmiş əşyalar), həm də mənəvi (elm sahəsində yeni kəşflər, həqiqətin üzə çıxması) mənalarda işlənə bilər. Əsərdə verilən "Veys bu yeni tapqılara sevinir" nümunəsində tapqılar elmi, tarixi və ya hər hansı bir vacib məlumatın aşkarlanması kimi başa düşülə bilər.
Qısaca desək, "tapqı" sözü "tapıntı"nın daha ifadəli, daha spesifik və əhəmiyyətli kəşfləri ifadə etmək üçün işlənən bir sinonimidir. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşdirilir və genişləndirilir.