Verilən mətn "tarixçə" sözünün Azərbaycan dilinin izahlı lüğətindəki 4-cü mənasına istinad edir. Lüğətlərdəki ifadələr qısa və ümumiləşdirilmiş olduğundan, sözün mənasını daha geniş və dəqiq şəkildə izah edək.
"Tarixçə" sözü, "tarix" sözünün kiçiklətmə şəkilçisi olan "-çə" şəkilçisi ilə əmələ gəlmişdir. Əsas mənası, "qısa və ümumiləşdirilmiş tarix" və ya "müəyyən bir hadisənin və ya mövzunun qısa və xülasəli təsviri"dir. Lüğətlərdəki "bax tarix 4-cü mənada" ifadəsi, "tarixçə"nin "tarix" sözünün bir növ alt mənası, daha doğrusu, onun ixtisar olunmuş və ətraflı təsvirə ehtiyac duymur qısa formasını ifadə etdiyini göstərir.
Fərqli cümlələrdə istifadəsinə nümunələr:
- Müharibənin tarixçəsini qısaca danışdı. (Burada "tarixçə", müharibənin qısa tarixi, əsas hadisələrin xülasəli təsvirini ifadə edir.)
- Ailənin tarixçəsindən bəzi maraqlı məqamlar öyrəndim. (Burada "tarixçə", ailənin keçmişi ilə bağlı qısa və seçmə məlumatları bildirir.)
- Şəhərin tarixçəsini kitabda oxudum. (Burada "tarixçə", şəhərin əsas tarixi hadisələrinin qısa təsvirini ifadə edir. Burada ətraflı tarixi təsvir yox, daha çox ümumi məlumat verilir.)
- Teymurun İsmayılzadələrlə dostluğunun tarixçəsini yaxşı bilən İmanov... (Verilən nümunədə olduğu kimi, "tarixçə" iki şəxs arasında olan dostluğun, əlaqənin qısa məlumatını ifadə edir.)
Beləliklə, "tarixçə" sözü, ətraflı bir tarixi təsvir əvəzinə, mövzunun əsas məqamlarını qısa və ümumi şəkildə əks etdirən bir mətn, danışıq və ya təsviri bildirir. Bu, həm yazılı, həm də şifahi dil də istifadə olunan bir sözdür və kontekstdən asılı olaraq mənası incəliklərlə dəyişə bilir.