Tayqıçlı sifəti əsasən "bir qıçlı" mənasında işlənir, lakin bu sadə tərif onun əsl mənasını tam əks etdirmir. Lüğətlərdə verilən "bir qıçı olmayan, bir qıçı kəsik; birqıçlı" tərifləri qüsurludur, çünki "tayqıçlı" sözü sadəcə fiziki bir əskiklik ifadə etmir, həm də metaforik mənalar da daşıyır.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "tayqıç" sözünün özü də tam aydın deyil. Bəzi tədqiqatçılar onu türk dillərindəki "tay" (dəstək, dayaq) və "qıç" (ayaq) sözlərinin birləşməsi kimi izah edirlər. Bu halda "tayqıç" "dəstək ayağı olmayan", "ayağı sallanmış", "sürünən" kimi mənalar daşıya bilər. Bu isə "tayqıçlı" sifətinin mənasını "bir ayağı əskik"dən daha geniş və rəmzi bir ölçüyə qaldırır.
"Tayqıçlı" sözü, fiziki bir qüsurun ifadəsindən əlavə, qüsurlu, natamam, əyri-üyrü, möhkəm olmayan, səndələnən, qararsız və s. mənaları da özündə ehtiva edə bilər. Məsələn, "tayqıçlı bir ağac" desək, əyri-üyrü, kövrək bir ağacı nəzərdə tuta bilərik. Eynilə, "tayqıçlı bir plan" deyəndə qeyri-sabit, zəif, baş tutmamaq ehtimalı olan bir planı ifadə edirik.
Verilən nümunə cümləsində ("Bu ortaboylu, tayqıç, çalsaqqal kişinin qəribə tərcümeyihalı vardı") "tayqıçlı" sözü bəlkə də tam olaraq fiziki mənada işlənməyib. Burada şəxsin əskik, qüsurlu və ya qeyri-adi bir həyatı olduğuna işarə edilə bilər. Yəni "tayqıçlı" sözü bu kontekstdə şəxsin həyatının qararsızlığına, sürünən və qarışıq təbiətinə işarə edir.
Beləliklə, "tayqıçlı" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Ancaq əsas mənası fiziki və ya metaforik bir qüsuru, natamamlığı, qararsızlığı ifadə etməsidir. Daha dəqiq tərif vermək üçün isə cümlənin kontekstinin diqqətlə nəzərə alınması vacibdir.