izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tayqıçlı sifəti "bir qıçlı" mənasını verir, lakin bu sadə tərif, sözün ifadə etdiyi mənanın bütün çalarlarını əhatə etmir. Lüğətlərdə qeyd olunan "bir qıçı olmayan, bir qıçı kəsik" ifadələri, tayqıçlığın əsas xüsusiyyətini, yəni tam olmayan, natamam bir qıç vəziyyətini vurğulayır. Bu, doğuşdan qüsurlu ola bilər, yaxud sonradan əldə edilmiş bir vəziyyət nəticəsində yarana bilər. Məsələn, bir qəza nəticəsində bir ayağını itirən bir insan üçün "tayqıçlı" termininin işlədilməsi mümkündür. Lakin, "tayqıçlı" sözü daha çox doğuşdan qüsurlu və ya qeyri-adi bədən quruluşuna malik bir varlıq üçün işlədilə bilər. Bu baxımdan, "birqıçlı" tərifi qeyri-dəqiqdir, çünki bir ayağı tam olaraq olmayan bir şəxsi ifadə edə bilir.

Sözün etimologiyasına dair araşdırmalar, "tayqıç" sözünün "tay" (burada "yarı" mənasında) və "qıç" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini göstərir. Beləliklə, "tayqıçlı" sözünün mənası daha dəqiq olaraq "yarım qıçlı", "tam olmayan qıçlı" kimi izah edilə bilər. Bu, sadəcə bir ayağın olmaması deyil, həm də həmin ayağın natamam, qüsurlu və ya normal funksiyasını yerinə yetirə bilməyən bir vəziyyətdə olmasını nəzərdə tutur.

Misal cümlə: "Bu ortaboylu, tayqıç, çalsaqqal kişinin qəribə tərcümeyihalı vardı" cümləsində "tayqıçlı" sözü fiziki qüsuru ilə yanaşı, kişinin qeyri-adi, fərqli və ya qeyri-adi həyat tərzinə də işarə edir. Sözün bu kontekstdə işlənməsi, onun mənasına dərinlik və çoxmənalılıq qatır. Yəni, "tayqıçlı" yalnız fiziki qüsuru deyil, həm də kişinin ümumi görünüşü, xarakteri və həyat tərzini xarakterizə edən bir atribut kimi təsvir olunur.

Ümumiləşdirərək demək olar ki, "tayqıçlı" sözü "bir qıçlı" anlamından daha geniş bir məna daşıyır və fiziki qüsurla yanaşı, şəxsin görünüşü, xarakteri və həyat tərzinə də aid edilə bilər. Sözün mənfi bir konnotasiyası olsa da, müəyyən kontekstlərə görə istifadə edilə bilər. Lakin, mümkün olduqda, daha neytral və hörmətli dil ifadələrinə üstünlük verilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz