Tel: Azərbaycan dilində “tel” sözü, əsasən Novruz və Ramazan bayramlarında hazırlanan xüsusi bir şirniyyat növünü ifadə edir. Lüğətlərdəki qısa izah “düyü unu və şəkərdən bişirilən tel şəklində ağ və kövrək şirniyyat” olsa da, daha geniş və dəqiq bir təsvir vermək mümkündür. “Tel” sözü özünün nazik, ipək kimi incə və uzun formalı görünüşünə işarə edir. Bu şirniyyatın hazırlanma üsulu, xəmirin incə tellər halına gətirilərək, şəkər şərbətinə batırılması və quruması ilə səciyyələnir. Adından da göründüyü kimi, “tel” sözü “tel” (incə, nazik ip) sözündən törəmişdir və bu şirniyyatın fiziki görünüşünü dəqiq əks etdirir.
Düyü unu və şəkərin miqdarı reseptdən resepte dəyişsə də, əsas komponentlər məhz bunlardır. Bəzi regionlarda dəyişikliklərlə hazırlana bilər, məsələn, bəzi reseptlərdə badam, fıstıq kimi qoz-fındıq növləri də əlavə olunur. Belə hallarda şirniyyatın dadı və görünüşü zənginləşir. Telin hazırlanma texnologiyası da kifayət qədər zəhmət tələb edir, çünki xəmirin çox incə tellər şəklində açılması və şərbətə batırılması diqqət və bacarıq tələb edir.
Cümlə içərisində “tel” sözünün işlənməsinə misal olaraq aşağıdakıları göstərmək olar:
- Novruz süfrəsini bəzəyən tellər göz oxşayırdı.
- Ana qızına bayram üçün tel bişirməyi öyrədirdi.
- O, əl işləri arasında ən çox tel hazırlamağı sevirdi.
- Bayram süfrəsində tel, paxlava və peşmək kimi şirniyyatlar yer almışdı.
Göründüyü kimi, “tel” sözü, həm müəyyən bir şirniyyatı, həm də onun xüsusiyyətlərini (incəlik, kövrəklik) ifadə etmək üçün işlədilir. Sözün mənşəyinin və mənasının dəqiq anlaşılması onun cümlədə düzgün və mənalı şəkildə işlənməsini təmin edir.