Telsiz sözü Azərbaycan dilində geniş istifadə olunan bir sifətdir. Lüğətlərdə sadəcə "telləri olmayan, saçsız" kimi tərif olunsa da, mənası daha zəngin və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar əldə edə bilir.
Əsas mənası həqiqətən də "telləri olmayan" deməkdir. Bu mənada, əsasən bitki və heyvanlara aid edilir. Məsələn, "telsiz bir ağac" desək, demək istəyirik ki, ağacın gövdəsində və budaqlarında heç bir tel, nazik ipək və ya bənzər bir şey yoxdur. "Telsiz bir pişik" ifadəsi isə pişikdə tük olmamasını bildirir. Bu mənada "saçsız" ifadəsi tam sinonimidir.
Ancaq "telsiz" sözünün istifadəsi yalnız bitki və heyvanlarla məhdudlaşmır. Metaforik mənada da işlənə bilər. Məsələn, "telsiz bir məlumat" ifadəsi məlumatın qeyri-dəqiq, dəqiqləşdirilməmiş və ya əsaslandırılmamış olduğunu bildirə bilər. Bu halda, "telsiz" sözü informasiyanın zəif, zərif və ya etibarsız olduğunu ifadə etmək üçün istifadə olunur. Yəni, məlumat əsaslı deyil, tellər kimi bir-birinə bağlanmış faktlar yoxdur.
Digər bir metaforik istifadədə isə "telsiz" sözü bir şeyin sadə, düz, qarışıq olmayan, bəzəksiz olduğunu bildirir. Məsələn, "telsiz bir məktub" sözləri ilə sadə, bəzəksiz, həddindən artıq bədii ifadələrdən uzaq bir məktub təsvir edilə bilər. Bu halda "telsiz" sözü ədəbi üsluba deyil, məzmunun açıqlığına işarə edir.
Beləliklə, "telsiz" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasında həmişə bir növ "bağlılıq", "əlaqə" və ya "dəstək" olmamasının vurğulanması durur. Bu bağlılıq fiziki (tellər, tüklər) ola bildiyi kimi, məntiqi (dəqiq faktlar, bədii ünsürlər) də ola bilər.