izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Təb (ər. طَبْع‎ - ṭabaʿ) sözü qədim Azərbaycan dilində "çap etmək", "nəşr etmək" mənalarında işlənmişdir. Ərəb dilindən keçmiş bu söz, kökünə görə "basmaq", "möhür vurmaq" kimi fiziki təsirləri ifadə edən فعل (fə'l) - fəildən törəmişdir. Müasir Azərbaycan dilində istifadə olunmasa da, tarixi mənbələr və qədim ədəbiyyat nümunələrində rast gəlinir. "Təb" sözünün kökü olan ṭabaʿ, çap prosesinin fiziki tərəfini, yəni hərfin kağız üzərinə basılmasını ifadə edərək, mətbəəçiliyin inkişafı ilə əlaqədar olaraq "çap etmək", "nəşr etmək" kimi mənalara yiyələnmişdir.

Sözün istifadə dairəsi məhduddur və əsasən kitabların və digər nəşrlərin çap olunması prosesini ifadə etmək üçün işlənmişdir. Məsələn, "Kitabı təb etmək" ifadəsi "Kitabı çap etmək" və ya "Kitabı nəşr etmək" kimi müasir dillərimizdəki ekvivalentlərinə tam uyğun gəlir. Bu cür istifadədə "təb etmək" fəaliyyətin nəticəsini, yəni çap olunmuş nəşrin ərsəyə gəlməsini əks etdirir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "təb" sözü müasir Azərbaycan dilində "çap" və "nəşr" sözləri ilə əvəz olunmuşdur. Bununla belə, tarixi kontekstdə, qədim əsərlərin tərcümə və tədqiqi zamanı bu sözün mənasını bilmək vacibdir. "Təb" sözünün leksik tarixi baxımdan öyrənilməsi Azərbaycan dilinin inkişafını və ədəbi dilin formalaşmasını daha yaxşı başa düşməyə kömək edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz