Təbəəlik sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən "vətəndaşlıq" mənasında izah olunsa da, daha geniş və dəqiq bir tərif verilə bilər. Sözün özündəki "təbəə" kökündən də aydın olduğu kimi, təbəəlik, bir dövlətin qanunları ilə müəyyən edilmiş hüquq və vəzifələrə malik olmaq vəziyyətini ifadə edir. Bu, sadəcə "vətəndaşlıq" anlayışından daha genişdir, çünki "vətəndaşlıq" daha çox siyasi və sosial əlaqəni, təbəəlik isə əsasən hüquqi statusu vurğulayır.
Etimoloji baxımdan, "təbəə" fars mənşəlidir və "tabe" sözündən törəmişdir. Bu da təbəəliyin bir dövlətə tabe olmaq, onun qanunlarına riayət etmək mənasını daşıdığını göstərir. Ancaq bu tabeliyin məcburi bir təslim olmaqdan daha çox, qarşılıqlı hüquq və vəzifələr üzərində qurulduğunu qeyd etmək vacibdir. Təbəə olan şəxs dövlətin qorunmasından və müdafiəsindən faydalanır, eyni zamanda dövlət qarşısında müəyyən vəzifələr daşıyır.
Təbəəlik müxtəlif yollarla əldə edilə bilər: doğumla, evlənməklə, naturalizasiya yolu ilə və s. Hər bir ölkənin özünəməxsus təbəəlik qanunları vardır və bu qanunlar təbəəliyin əldə edilməsi və itirilməsi prosesini tənzimləyir. Məsələn, "O, doğumla Azərbaycan təbəəsi oldu" cümləsində təbəəlik, şəxsin anadan olduğu ölkə ilə olan hüquqi əlaqəsini bildirir. "O, evlənməklə Fransanın təbəəsi oldu" cümləsində isə evlilik nəticəsində əldə edilən təbəəlik qeyd olunur.
Qısaca, təbəəlik, bir insanın müəyyən bir dövlətə mənsubiyyətini, bu dövlətin qanunları çərçivəsindəki hüquq və vəzifələrini ifadə edən kompleks bir hüquqi statusdur. Bu status, sadəcə olaraq "vətəndaşlıq" sözü ilə tam ifadə olunmasa da, onun əsasını təşkil edir və daha geniş, daha dəqiq bir anlayışdır.