Təcil (ər. تَأْجِيل - ta'cîl) sözü klassik Azərbaycan dilində “möhlət vermək, müəyyən bir vaxta qədər təxirə salmaq” mənasında işlənmişdir. Əslində, kök sözü olan 'əcələ' (أجل) "müddət, vaxt, son" mənasını verir. Beləliklə, təcil, bu əsas kök sözün mənasına zidd olaraq, bir işin və ya hadisənin vaxtının sonraya, daha gec bir zamana sürülməsi deməkdir.
Müasir Azərbaycan dilində "təcil" sözü nadir hallarda işlənirsə də, ədəbiyyatda və tarixi mətnlərdə rast gəlinir. Onun sinonimləri arasında "təxirə salmaq", "möhlət vermək", "təvəqqüf etmək", "lənqitmək" kimi sözlər qeyd oluna bilər. Ancaq bu sinonimlər arasında mənalar arasındakı incə fərqləri də nəzərə almaq vacibdir. Məsələn, "təxirə salmaq" daha çox planlaşdırılmış bir işin vaxtını dəyişdirmək, "möhlət vermək" isə bir borcun ödənilməsinin və ya bir cəzanın icrasının təxirə salınması kimi daha spesifik mənaları əhatə edir. "Təcil" isə bu mənaların daha ümumi və klassik ifadəsidir.
Cümlədə necə işləndiyinə dair nümunələr:
- "Məhkəmə işi, müddəti bitməsinə baxmayaraq, hakim tərəfindən təcil edildi." (İşin baxılması sonraya salındı)
- "Vergi ödəmə müddətinin təcili, vətəndaşlara müəyyən bir rahatlıq yaratdı." (Vergi ödəmə müddəti sonraya salındı)
- "Qərarın qəbulu, müxtəlif səbəblər üzündən təcilə məruz qaldı." (Qərarın qəbulu sonraya salındı)
Beləliklə, "təcil" sözünün mənası, sadəcə "təxirə salma" deyil, əsasən bir işin və ya hadisənin vaxtının bilərəkdən və müəyyən bir səbəbə görə sonraya salınmasıdır. Bu mənada, sözün kökü olan ərəb dilindən gələn məna ilə tam uyğunluq təşkil edir.