izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Təfcimək (f. məh.) sözü Azərbaycan dilində nadir hallarda işlənən, əsasən şifahi nitqdə rast gələn bir sözdür. Lüğətlərdə sadəcə "yamamaq, yamaq qoymaq" kimi tərcümə olunsa da, mənası daha zəngindir və kontekstdən asılı olaraq bir neçə mənaya malikdir. "Yamaq qoymaq" deyərkən, sadəcə kiçik bir dəliyin, cırıqın təmirindən deyil, daha geniş bir əraziyə, səthə yamaqların, parçalannın yapışdırılmasını, bütövlüyünü bərpa etmək üçün geniş miqyaslı təmiri nəzərdə tutur.

Etimoloji cəhətdən, "təfcimək" felinin kökü "cım" və ya "cımaq" feli ilə bağlı ola bilər. Bu köklər əşyaları bir-birinə möhkəm yapışdırmaq, birləşdirmək, bağlamaq mənalarını ifadə edir. "Təf-" əlavəsi isə hərəkətin intensivliyini, tam olmasını, əhatəli xarakterini vurğulayır. Beləliklə, "təfcimək" sözü sadəcə "yamaq" deyil, "möhkəm yamamaq", "tam olaraq yamamaq", "hərtərəfli təmir etmək" mənalarını da özündə cəmləşdirir.

Cümlə içərisində istifadəsi:

  • "Köynəyinin cırılmış yerini təfcimədi, yeni köynək almağı üstün tutdu." (Burada "təfcimək" felinin işlənməməsi, təmir işinin aparılmaması vurğulanır.)
  • "Qoca çadırı yaxşıca təfciməyib, gecə yağışdan islanmışdı." (Burada "təfcimək" felinin qeyri-kafi və səthi olaraq icra olunması mənası çatır.)
  • "Qədim xalçanın cırılmış kənarlarını diqqətlə təfcimədikdən sonra onu muzeyə verdi." (Burada "təfcimək" felinin diqqətli və bacarıqlı icrası nəzərdə tutulur.)

Yekun olaraq, "təfcimək" sözü sadəcə "yamaq" mənasından daha geniş bir məna daşıyır və kontekstdən asılı olaraq "möhkəm yamamaq", "tam təmir etmək", "əhatəli təmir etmək" kimi mənaları ifadə edə bilir. Bu sözün istifadəsi əsasən şifahi nitqə məxsus olsa da, yazılı ədəbiyyatda da nadir hallarda rast gəlmək mümkündür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz