Təkallahlılıq (monoteizm) – bir tək, yeganə Allahın varlığına inam əsasında qurulmuş dini və fəlsəfi bir anlayışdır. Bu inanc sistemində, kainatın yaradıcısı, idarə edicisi və hər şeyin mənbəyi olaraq yalnız bir Allah tanınır. Digər tanrıların, ruhların və ya ilahi varlıqların mövcudluğu rədd edilir və ya əhəmiyyətsiz sayılır. Təkallahlılıq, polyteizm (çoxallahlılıq) anlayışının əksinədir.
Təkallahlılığın tarixi kökləri qədim zamanlara gedib çıxır. Müxtəlif mədəniyyətlərdə, müxtəlif formalarda təkallahlılığa rast gəlmək mümkündür. Lakin, ümumiyyətlə qəbul edilən təkallahlılıq anlayışı, əsasən, İbrahimi dinlərlə (Yəhudilik, Xristianlıq və İslam) bağlıdır. Bu dinlərdə, müəyyən bir Allahın (Allah, Yehova, Tanrı) xüsusiyyətləri, əmrləri və insanlarla əlaqəsi barədə ətraflı təsvirlər verilir. Hər üç din də, öz əsasını tək bir Allahın varlığına inanmağa qoyur.
Təkallahlılıq anlayışı, teoloji müzakirələr üçün əsas mövzu olmuşdur. Allahın təbiəti, xüsusiyyətləri, insanlarla əlaqəsi və kainatdakı rolu haqqında müxtəlif fərziyyələr irəli sürülmüşdür. Bu müzakirələr, təkallahlılığın müxtəlif məzhəblər və təriflərə bölünməsinə səbəb olmuşdur. Məsələn, İslamda Allahın birliyi (tövhid) əsas dogma olarkən, Xristianlıqda Üçlük doktrinası da mövcuddur. Bu, təkallahlılığın içində müxtəlif interpretasiyaların olduğunu göstərir.
Təkallahlılığın insan həyatına təsiri çox böyükdür. Bu inanc, insanların dünyagörüşünü, etik davranışlarını, sosial quruluşlarını və tarixi təkamüllərini əhəmiyyətli dərəcədə formalaşdırmışdır. Təkallahlılıq, insanlara həyat məqsədi, məsuliyyət, ədalət və ümid hissi verərək, onların həyatlarını mənalandırmağa kömək edir. Ancaq, tarix boyu təkallahlılıq adına edilmiş zorakılıqlar və fanatizm halları da unudulmamalıdır.
Qısacası, təkallahlılıq sadəcə bir Allahın varlığına inam deyil, mürəkkəb bir dini və fəlsəfi sistemdir ki, insan tarixində dərin izlər buraxmış və bu gün də milyonlarla insanın həyatını formalaşdırmaqda davam edir.