izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Təkrarlama (təkrar + -lama): "Təkrarlamaq" fellindən törəmiş isimdir. Lüğətlərdə sadəcə "təkrarlamaq" feli ilə əlaqələndirilməsi, onun zəngin semantik potensialını tam əks etdirmir. Təkrarlama, bir şeyin yenidən, təkrarən edilməsi, ifadə olunması və ya təsvir edilməsi deməkdir. Bu proses müxtəlif kontekstlərdə baş verə bilər və fərqli mənalar kəsb edə bilər. Ümumi mənada təkrarlama, bir əməlin, hadisənin, sözün və ya ifadənin qəsdən və ya qəsdən olmayaraq yenidən ortaya çıxmasıdır.

Dilçilik baxımından: Təkrarlama, fonetik, morfoloji, leksik və ya sintaksis səviyyədə baş verə bilər. Fonetik təkrarlamada eyni səslər və ya səs birləşmələri təkrarlanır (məs., alliterasiya). Morfoloji təkrarlamada eyni morfemlər və ya şəkilçilər təkrarlanır (məs., "ev-ev" kimi). Leksik təkrarlamada eyni sözlər və ya sinonimlər təkrarlanır (məs., "gəl, gəl, biraz gec qaldın"). Sintaktik təkrarlamada isə eyni sintaksis quruluşlar təkrarlanır (məs., paralellik, anafora). Bu təkrarlamalar bədii ədəbiyyatda, xüsusilə poeziyada, ritm, vurğu və emosional təsir yaratmaq üçün istifadə olunur. Təkrarlama retrik xətaların bir növü kimi də qəbul edilə bilər, lakin bədii məqsədlər üçün məqsədyönlü istifadə edildiyi zaman əks təsir göstərərək mətnə gözəllik qatar.

Praktik nümunələr: Təkrarlama, məktəbdə dərslərin təkrarlanması, bir hərəkətin bir neçə dəfə edilməsi (məs., məşqlər zamanı), bir məsələnin həllinin bir neçə dəfə yoxlanılması, bir musiqi parçasının motivlərinin təkrarlanması, bir şeirdəki söz və ya misraların təkrarlanması kimi müxtəlif sahələrdə rast gəlinir. Həmçinin, təkrarlama, informasiyanın daha yaxşı qavranılması və yadda saxlanması üçün pedaqoji üsul kimi də tətbiq olunur.

Etimologiya: Söz türk mənşəlidir. "Təkrar" sözü, "yenidən" mənasını verən "tək" və "rar" (yenə, bir daha) köklərindən əmələ gəlmişdir. "-lama" isə isim şəkilçisidir. Beləliklə, "təkrarlama" sözü "yenidən etmə" mənasını tam olaraq ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz