izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Təndirxana sözü Azərbaycan dilində istifadə olunan bir termin olub, əsasən təndirin yerləşdiyi xüsusi inşa edilmiş yer, otaq və ya tikili deməkdir. Lüğətlərdəki sadə "təndirin yerləşdiyi yer, tikili" tərifi, sözün hərtərəfli mənasını tam əks etdirmir. Daha dəqiq olaraq, təndirxana, təndirin istifadəsinə və onun ətraf mühitinə uyğunlaşdırılmış bir memarlıq quruluşudur. Bu quruluş, təndirin istiliyinin effektiv idarə olunmasını, yanacaq materialının saxlanmasını və təhlükəsizliyini təmin etmək üçün xüsusi dizayn edilmişdir.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "təndir" kökü ilə "xana" şəkilçisinin birləşməsindən əmələ gəldiyini görürük. "Təndir" fars mənşəli olub gil qabda çörək bişirilən sobanı ifadə edir. "Xana" isə "ev", "otaq", "yer" mənalarını ifadə edən bir şəkilçi kimi işlənir və fars dilindən götürülmüşdür. Beləliklə, "təndirxana" sözünün mənası "təndirin evi" və ya "təndirin olduğu yer" kimi interpretasiya oluna bilər.

Təndirxana müxtəlif formalarda və ölçülərdə ola bilər. Sadəcə dörd divarla əhatə olunmuş kiçik bir yer ola bildiyi kimi, daha mürəkkəb, havalandırma sistemləri və bacaları olan daha böyük bir tikili də ola bilər. Hətta, həyət evlərinin bir hissəsi kimi inşa edilmiş, həyətə açılan bir hissəsi ola bilər. Misal üçün, "Həyətin ortasında üstü taxtapuşlu təndirxana görünürdü" cümləsində olduğu kimi.

Təndirxananın funksiyası yalnız çörək bişirməklə məhdudlaşmır. Bəzi bölgələrdə, təndirxana qış aylarında evləri isitmək üçün də istifadə oluna bilər. Bundan əlavə, təndirxananın sosial bir funksiyası da vardır. Xüsusilə kənd yerlərində, təndirxana qonşuların bir araya gəldiyi, söhbət etdiyi və bir-birlərinə kömək etdiyi bir məkan olaraq fəaliyyət göstərir. "Təndirxana uçmuşdu, onu qayırmışam" cümləsində təndirxananın yalnız bir tikili olaraq deyil, həm də sosial bir məkan kimi əhəmiyyəti vurğulanır.

Nəticədə, "təndirxana" sözünün mənası sadə bir tərifə sığışmayan, memarlıq, sosial və mədəni aspektləri özündə birləşdirən bir anlayışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz