izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tıppıltı sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir söz olub, "tıp-tıp" səsini ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "tıp (tıp-tıp) səsi" kimi izah edilməsi, sözün ifadə etdiyi semantik genişliyi tam əks etdirmir. Əslində, tıppıltı, tez-tez təkrarlanan, yumşaq və ya sərt, ritmik və ya nizamsız ola bilən kiçik, zəif vurma səslərinin ümumi adlandırılmasıdır.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "tıp" sözünün onomatopoetik mənşəli olduğunu görərik – yəni səsin təqlidindən yaranmışdır. "-lıltı" şəkilçisi isə çoxluq, davamlılıq və ya intensivliyi bildirir. Beləliklə, "tıppıltı" sözü "çoxlu kiçik vurma səsi", "davamlı olaraq təkrarlanan kiçik vurma səsləri" mənasını da özündə ehtiva edir.

Cümlə içində istifadəsi müxtəlifdir: "Yağışın tıppıltısı qulaqları sağır edirdi." cümləsində tıppıltı yağış damlalarının səsini ifadə edir. "Ayaq səslərinin tıppıltısı koridorda əks olunurdu." cümləsində isə ayaqların döşəməyə vurduğu səslərin ritmik təkrarını göstərir. "Uzaqdan atların tıppıltısı eşidilirdi." cümləsində isə atların nalının yerə dəyən səsinin davamlılığını və intensivliyini ifadə edir.

Ümumi olaraq, "tıppıltı" sözü müxtəlif səs mənbələrindən gələn, tez-tez təkrarlanan, yumşaq və ya sərt vurma səslərini ifadə edən geniş mənalı bir söz olub, konkret səsin təbiətindən asılı olaraq fərqli kontekstlərdə işlədilir. Sadəcə "tıp-tıp səsi" kimi məhdudlaşdırılmaq düzgün deyildir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz