Tikanlı sifəti əsasən bitkilərə aid edilir və "tikanı olan" mənasını verir. Lüğətlərdəki "tikanı olan (bax tikan 1-ci mənada)" ifadəsi, "tikan" sözünün müxtəlif mənalarının olduğunu və burada konkret olaraq bitkilərin üzərindəki iti çıxıntıları ifadə etdiyini göstərir. Yəni, tikanlı sözü, səthində iti, batıcı çıxıntılar olan bitkiləri təsvir edir. Bu çıxıntılar bitkinin müdafiə mexanizminin bir hissəsi olaraq xidmət edir.
Tikanlı sözünün işlənməsinə nümunə olaraq verilən "Tikanlı bitkilər", "Tikanlı qanqala" ifadələri də bunu təsdiq edir. Bu ifadələr, müəyyən növ bitkilərin tikanlı olduğunu vurğulayır. "Alağa – qərənfil, yovşana – reyhan; Tikanlı qanqala – gül desəm olmaz" misalında isə tikanlı bitkilərin hətta görünüşcə gözəl bitkilərlə (gül) müqayisəsinə baxmayaraq, tikanlı olmaları ilə fərqləndirildiyini görürük. Bu misal, tikanlı sifətinin yalnız morfoloji xüsusiyyəti əks etdirdiyini, estetik keyfiyyəti deyil, deyir.
Daha geniş mənada, "tikanlı" sözü metaforik mənada da istifadə oluna bilər. Məsələn, "tikanlı yol", "tikanlı sözlər" kimi ifadələrdə tikanlı sözü, çətinlik, əziyyət, acı və ya kəskin, xoşagəlməz təsir yaradan mənaları ifadə edə bilər. Lakin bu, əsas mənasından kənara çıxmaqla əlaqədardır və sözün əsas mənasını bitkilərin fiziki xüsusiyyətlərinə aid edə bilərik.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "tikan" sözünün kökü qədim türk dillərindəndir və eyni mənaya malik olan sözlərlə əlaqədardır. "lı" şəkilçisi isə "tikan" sözünə sifət mənası qatır.