Tikanyarpaqlı sifəti, əsasən botanika və təbiət elmlərində işlənən bir termin olub, bitkilərin yarpaqlarının formasını və xüsusiyyətini təsvir edir. Lüğətlərdə sadəcə "yarpaqları tikan kimi, itiuclu olan" kimi tərif olunsa da, bu tərif tam mənzərəni əks etdirmir. Daha dəqiq ifadə etmək üçün, tikanyarpaqlı bitkilərin yarpaqlarının kənarlarının iti, sivri çıxıntılarla (tikanlarla) örtülü olduğunu vurğulamaq lazımdır. Bu tikanlar müxtəlif formalarda və ölçülərdə ola bilər: uzun və nazik, qısa və qalın, əyilmiş və ya düz, iti və ya bir qədər yumru uclu. Hətta bəzi hallarda bu tikanlar yarpaq sapına və ya yarpağın özünə möhkəm bitişik ola bilər, bəzilərində isə daha az möhkəm.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "tikan" sözü farsca mənşəli olub, kəskin və iti uclu çıxıntı mənasını verir. "-yarpaqlı" isə "-lı" şəkilçisi ilə yarpaq sözündən əmələ gəlmiş bir sifət şəkilçisidir və bitkinin yarpaqlarına aid olduğunu göstərir. Beləliklə, "tikanyarpaqlı" sözü birbaşa və məcazi mənada yarpaqlarının tikanlı və iti olması ilə xarakterizə olunan bitkiləri təsvir edir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
"Quru və sərt torpaqlarda çoxlu tikanyarpaqlı otlar bitir." - Bu cümlədə "tikanyarpaqlı" sözü bitkilərin ümumi bir xüsusiyyətini ifadə edir.
"Bağban əlcəklər taxmadan tikanyarpaqlı kaktusa toxunmaq olmazdı." - Burada isə konkret bir bitki növünün xüsusiyyəti vurğulanır.
"Tədqiqatçılar tikanyarpaqlı bitkilərin müdafiə mexanizmlərini araşdırırlar."- Bu cümlədə bitkinin tikanlarının bioloji funksiyası ön plana çəkilir.
Qısaca, "tikanyarpaqlı" sadə bir təsvir deyil, bitkinin morfoloji quruluşunu dəqiq və dolğun şəkildə əks etdirən, botanikada geniş istifadə olunan bir termindir.