Tiraj [fr. tirage] sözü fransız dilindən mənşəcə götürülmüşdür və əslində "çəkmə", "çıxarma" mənasını verir. Azərbaycan dilinə isə "nəşr olunan kitab, jurnal, qəzet və s. əsərlərin nüsxələrinin sayı" mənasında daxil olmuşdur. Sadəcə çap edilmiş nüsxələrin sayını bildirməklə yanaşı, tiraj həm də nəşrin populyarlığının, yayılma dərəcəsinin göstəricisi kimi də qəbul edilir. Yüksək tirajlı bir əsər, oxucu marağının yüksək olduğunu, əsərin geniş auditoriyaya yayıldığını göstərir.
Tiraj sözü müxtəlif kontekstlərdə aşağıdakı kimi işlənə bilər:
- Qəzetin tirajı: Gündəlik nəşr olunan qəzetin orta günlük nüsxə sayını bildirir. Məsələn: "Yeni Azərbaycan qəzetinin tirajı 100 min nüsxədir."
- Kitabın tirajı: Müəyyən bir vaxt ərzində çap edilmiş kitabın ümumi nüsxə sayını bildirir. Məsələn: "Bu kitab 5000 tirajla çap edilmişdir."
- Böyük tirajla çap: Çoxlu sayda nüsxənin çap edilməsi mənasını verir. Məsələn: "Əsərin böyük tirajla çap edilməsi onun populyarlığının göstəricisidir."
- Tiraj artırmaq: Nəşrin daha çox oxucuya çatdırılması üçün nüsxə sayının artırılması. Məsələn: "Qəzet tirajını artırmaq üçün yeni marketinq strategiyası tətbiq etdilər."
- Məhdud tiraj: Az sayda nüsxənin çap edilməsi. Məsələn: "Bu nadir kitab məhdud tirajla çap edilmişdir."
Beləliklə, tiraj, sadəcə bir rəqəm deyil, həm də nəşrin uğurunu, oxucu marağını və yayılma dərəcəsini əks etdirən bir göstəricidir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsas mənası həmişə nəşr olunan nüsxələrin sayı ilə bağlıdır.