izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tirmə (ərəb. ترمة‎ - tırme) - Şərq xalqlarının, xüsusilə Azərbaycanın, İranın və Orta Asiya ölkələrinin milli geyimlərində geniş istifadə olunan, yun və ya ipəkdən, bəzən isə pambıqdan toxunan, adətən naxışlı, yüksək keyfiyyətli və qiymətli bir parça növüdür. Tirmənin toxunma texnikası və naxışları regiondan regiona fərqlənir, bu da onun müxtəlif növlərinin yaranmasına səbəb olur. Məsələn, Şirvan tirməsi, Quba tirməsi, Gəncə tirməsi kimi yerli adlarla fərqlənən tirmə növləri mövcuddur. Hər bir regionun tirməsinin özünəməxsus naxışları və toxuma üsulları vardır.

Tirmənin əsas xüsusiyyətlərindən biri də onun yüksək keyfiyyətli olmasıdır. Yüksək keyfiyyətli yun və ya ipək ipliklərinin istifadəsi, həmçinin incə toxuma texnikası tirməyə möhkəmlik, davamlılıq və gözəl görünüş verir. Tirmədən hazırlanan geyimlər nəinki gözəl görünür, həm də çox rahat və isti olur. Bu səbəbdən də tirmə əsrlər boyu şərq xalqlarının ən qiymətli parçalarından biri olaraq qalmışdır.

Tirmə sözünün mənası "toxunmuş parça" mənasını verən ərəb sözündən götürülmüşdür. Lakin Azərbaycan dilinə daxil olaraq özünəməxsus məna çalarları qazanmışdır. Azərbaycan dilində tirmə dedikdə, sadəcə toxunmuş parça yox, həm də müəyyən keyfiyyət, estetika və milli mənsubiyyət ifadə edən bir parça nəzərdə tutulur. "5 metr tirmə" kimi cümlələrdə kəmiyyət göstəricisi ilə yanaşı, keyfiyyət və dəyər də ifadə olunur. "Tirmə şal" deyərkən isə konkret olaraq tirmə parçadan hazırlanmış şaldan danışılır, bu ifadədə tirmə sözü həm material, həm də məhsul adını ifadə edir.

Qeyd etmək lazımdır ki, müasir dövrdə də tirmə toxunma sənəti yaşayır və inkişaf edir. Həmənən, bu sənətin qorunması və təbliği üçün müxtəlif tədbirlər həyata keçirilir. Tirmə toxuculuğu Azərbaycanın milli mədəni irsinin mühüm tərkib hissəsidir və gələcək nəsillərə ötürülməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz