izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Toxucu sözü Azərbaycan dilində geniş işlənən bir termindir və bir neçə məna daşıyır. Əsas mənası, dəzgahda parça, xalça, kilim və digər toxuculuq məmulatlarını hazırlayan fəhlə və ya ustaya aiddir. Bu mənada "toxucu" sözü peşə adını bildirir və həm kişilər, həm də qadınlar üçün istifadə oluna bilər. Məsələn: "Bacarıqlı toxucu əl işi ilə hər kəsi heyran edirdi." və ya "Ənənəvi toxuculuq üsullarını mənimsəmiş köhnə toxucu ustalar az qalıb."

Lüğətlərdə əsasən bu peşə mənası qeyd olunsa da, "toxucu" sözü daha geniş kontekstdə də istifadə oluna bilər. Məsələn, metaforik mənada, müəyyən bir şeyin yaradıcısı, qurucusu mənasında işlənə bilər. Bu zaman söz, əsasən müəyyən bir prosesi, hadisəni və ya nəticəni ifadə edən bir əməliyyatı ifadə edir. Məsələn: "Təbiət əlvan çiçəklərin toxucusu, möhtəşəm bir rəssamdır." ifadəsində "toxucu" sözü təbiətin əlvan və gözəl çiçəkləri yaratması prosesini bildirir.

Etimoloji baxımdan "toxucu" sözü "toxumaq" felindən əmələ gəlmişdir. "Toxumaq" feli isə kökü türk dillərində olan və parçaların hazırlanması ilə bağlı olan bir feldir. "Toxumaq" sözü özündə həm fiziki, həm də metaforik mənalar ehtiva edir: ipliklərdən parça hazırlamaq, bir şeyləri bir-birinə bağlamaq, bir-birinə qarışdırmaq, qarışdırmaq və s. Bu mənalar toxucu sözünün müxtəlif kontekstlərdə istifadə edilməsinə imkan verir.

Ümumiyyətlə, "toxucu" sözü həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda istifadə oluna bilən, zəngin semantik potensiala malik bir sözdür. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas mənası həmişə bir şeyin yaradılması, birləşdirilməsi və ya formalaşdırılması ilə bağlıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz