Top-tüfəng sözü Azərbaycan dilində iki sözün birləşməsindən əmələ gəlmiş frazeoloji birləşmədir. Hər iki komponent – "top" və "tüfəng" – odlu silahların müəyyən növlərini ifadə edir. "Top" ağır artilleriya silahını, "tüfəng" isə fərdi, əl ilə istifadə olunan odlu silahı bildirir. Birləşmənin mənası isə daha geniş olaraq hər növ odlu silahı, ümumilikdə silahlanmanı əhatə edir.
Lüğətlərdə verilən "toplar, tüfənglər, odlu silahlar" tərifi sözün mənasını qısaca ifadə etsə də, onun kontekstdə necə işlədildiyini tam əks etdirmir. "Top-tüfəng" sözü daha çox kütləvi, qarışıq şəkildə atılan odlu silah səslərini ifadə etmək üçün işlədilir. Mətndəki nümunədə olduğu kimi ("Top-tüfəng səsləri batandan bəri...") bu birləşmə həm müharibə, həm də güclü, qorxulu səsləri təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər.
Etimoloji baxımdan, "top" sözü farscadan, "tüfəng" sözü isə türk dillərinin ortaq leksikasına aiddir. Hər iki sözün mənası zaman keçdikcə dəyişsə də, "top-tüfəng" birləşməsi öz əsas mənasını qoruyub saxlayır. Bu birləşmənin sinonimləri arasında "silahlar", "odlu silahlar", "atışma", "atəş" və s. sözlər ola bilər, lakin heç biri "top-tüfəng"in ifadə etdiyi məna çalarlarını tam olaraq əks etdirə bilmir. Çünki "top-tüfəng" sözü sadəcə silahların siyahısını verməklə kifayətlənmir, həm də onların yaratdığı səs-küy, qarışıqlıq və qorxu hissini də ifadə edir.
Misal üçün, "Döyüş meydanında top-tüfəng səsləri gurultu yaradırdı" cümləsində "top-tüfəng" sözü həm müxtəlif növ silahları, həm də onların yaratdığı güclü səs-küyü ifadə edir. Yaxud "Qonşu kənddə top-tüfəng eşidildi" cümləsində isə bu söz, qarışıq atəş səsləri və hər hansı bir silahlı münaqişənin olduğunu bildirir.