Top-topxana sözü Azərbaycan dilində artilleriya qurğularının və ya artilleriya atəşinin səs-küyünün ifadəli təsviri üçün işlənir. Lüğətlərdə əsasən "artilleriya" kimi tərcümə olunsa da, bu, onun tam mənasını əks etdirmir. Çünki "top-topxana" sadəcə artilleriya deyil, həm də bu artilleriya atəşinin yaratdığı səs-küyün və onun yaratdığı təsiri ifadə edir. Sözün tərkibindəki "top" sözü artilleriya silahını, "xana" isə çoxluq, yığılıq mənasını ifadə edir. Beləliklə, "top-topxana" "çoxlu top atəşi", "top atəşinin səsi", "gürülüdücü artilleriya atəşi" kimi mənaları ehtiva edir.
Sözün mənşəyini təhlil etsək, "top" sözünün türk dillərindəki kökü aydın görünür və artilleriya silahını bildirir. "Xana" sözü isə fars mənşəli olub, "yer", "məkan" və ya "yığın" mənalarını verir. Bu iki söz birləşərək, həm fiziki bir yerə (məsələn, artilleriya qurğularının yerləşdiyi yer) həm də səs-küyə (atəşin səsi) işarə edən məcazi bir ifadə yaradır.
Ədəbiyyatda, A.Səhhətin misalında olduğu kimi, "top-topxana" sözü daha çox poetik bir vasitə kimi işlənir. "Daldan gəlir top-topxana, qumbara" misalında söz əvvəl artilleriya atəşinin gəldiyini, sonra isə daha dəqiq qumbara atəşini ifadə etmək üçün istifadə olunur. Bu, sözün həm geniş, həm də spesifik mənalarda işlənmə imkanını göstərir. Həmçinin, "top-topxana" "təbil, kusü nağara" ilə müqayisə edilərək, onun səs-küyünün şiddətini və güclülüyünü vurğulayır.
Qısaca, "top-topxana" sözü yalnız "artilleriya" ilə məhdudlaşmayan, məcazi mənaları da özündə ehtiva edən, ədəbi dildə poetik təsvirlər üçün əhəmiyyətli bir söz birləşməsidir. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq, həm artilleriya atəşinin özü, həm də bu atəşin səsi və yaratdığı təsir kimi fərqli çalarlarda başa düşülə bilər.