Topçu sözü Azərbaycan dilində artilleriya qoşun növü ilə, daha dəqiq desək, ağır artilleriya silahlarını (topları) idarə edən hərbi qulluqçularla bağlıdır. Lüğətlərdə verilən "artilleriya (topçu hissələr) əsgəri" tərifi sözün əsas mənasını əhatə etsə də, bir qədər dar və tam deyil.
Tarixi baxımdan "topçu" sözünün kökü "top" sözündən gəlir. "Top" sözü isə XV əsrdən başlayaraq Azərbaycan dilinə fars dilindən (تُپ) keçmişdir. Əvvəlcə yalnız atılan ağır silahı, daha sonra isə bu silahlarla işləyən şəxsləri ifadə etməyə başlayıb. Beləliklə, "topçu" sözü zamanla peşə adı kimi formalaşıb.
Müasir Azərbaycan dilində "topçu" sözü aşağıdakı mənalarda işlənə bilər:
- Artilleriya silahlarını (topları) idarə edən hərbi qulluqçu: Bu, sözün əsas və ən geniş yayılmış mənasıdır. Misal: "Döyüşdə topçular düşmənin mövqelərini dəqiq atəşə tutdular."
- (məcazi) Güclü, dəqiq atəş açan (məsələn, snayper): "Topçu" sözü, dəqiq və güclü atəşə malik olan şəxsləri ifadə etmək üçün məcazi mənada da işlənə bilər. Misal: "O, topçu kimi dəqiq atəş açırdı."
- Topçu hissəsi: Bu mənada "topçu" sözü hərbi bölməni, yəni topçuların birlik və birləşməsini ifadə edir. Misal: "Topçu alayı yeni silahlarla təmin olundu."
Qeyd etmək lazımdır ki, "topçu" sözü əsasən hərbi kontekstdə işlənsə də, məcazi mənalarda istifadə olunması da mümkündür. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.