Toplatma (toplatmaq felindən törəmiş isim): Bu söz əsasən bir neçə əşyanın, varlığın və ya məlumatın bir yerə yığılması, toplanması, bir araya gətirilməsi mənasını ifadə edir. "Toplama" sözü ilə sinonim kimi işlənə bilsə də, "toplatma" daha çox qəsdən, planlı bir şəkildə toplanmanı, yığımı vurğulayır. Sadəcə olaraq əşyaların bir yerə yığılması deyil, bu yığmanın bir məqsəd, bir nəticə əldə etmək üçün həyata keçirilməsini nəzərdə tutur.
Mənşəyi: Sözün mənşəyi türk dillərindəki "topla-" fel kökünə dayanır. Bu kök, bir çox türk dillərində "bir araya gətirmək", "yığmaq", "toplamaq" mənalarını ifadə edir. "-ma" şəkilçisi isə isim tərkibi yaradır, fəaliyyət və ya nəticəni bildirən isim əmələ gətirir. Beləliklə, "toplatma" sözü "toplama hərəkəti" və ya "toplanmış şeylər" kimi iki yanaşmadan da izah edilə bilər.
İstifadə nümunələri: Söz müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilir:
- Maddi əşyaların toplanması: "Qış üçün odun toplatma işləri artıq başlamışdı." (Burada qışa hazırlıq məqsədilə odunların planlı şəkildə yığılması nəzərdə tutulur.)
- Məlumatların toplanması: "Tədqiqat üçün lazımi məlumatların toplatması uzun zaman aldı." (Bu cümlədə, elmi araşdırma üçün məlumatların sistematik şəkildə toplanması ifadə olunur.)
- Pulun toplanması: "Xeyriyyə tədbirinin keçirilməsi üçün vəsait toplatma kampaniyası elan edildi." (Burada müəyyən bir məqsəd üçün pulun qəsdən toplanması nəzərdə tutulur.)
- Əsgərlərin toplanması: "Düşmənə qarşı hücum üçün əsgərlərin toplatması sürətləndirildi." (Bu cümlədə, hərbi əməliyyatlar üçün əsgərlərin bir yerə toplanması mənası verilir.)
Yekun olaraq, "toplatma" sözü sadəcə "toplama"dan fərqli olaraq, bir məqsəd, plan və ya nəticəyə yönəlmiş, qəsdən həyata keçirilən bir yığım, toplama fəaliyyətinə işarə edir. Kontekstə görə maddi əşyaların, məlumatların, vəsaitlərin və ya hətta insanların bir yerə yığılmasını ifadə edə bilir.