izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Toplatmaq sözü Azərbaycan dilində geniş işlənən bir feldir və əsas mənası "başqası vasitəsilə toplamaq, başqasına toplama işi gördürmək; yığdırmaq"dır. Bu, sadəcə bir əşyanın yığılmasını deyil, həm də bu prosesin başqasına həvalə edilməsini ifadə edir. Sözün mənası, toplanılan əşyanın növündən asılı olaraq müxtəlif kontekstlərdə istifadə edilə bilir.

Etimoloji baxımdan "toplatmaq" feli "toplamaq" felinin əmr formasından törəmişdir. "Toplamaq" feli isə köhnə türk dillərindən gəlmiş, "bir yerə yığmaq", "bir araya gətirmək" mənasını daşıyır. "-maq" şəkilçisi isə felə mənası verməklə yanaşı, əməlin həyata keçirilməsini bildirir. "Toplatmaq"da isə əlavə olaraq "-dır" şəkilçisi, əməlin başqasına həvalə edilməsini, əmri bildirir. Beləliklə, "toplatmaq" sözü "toplamağı başqasına tapşırmaq", "toplamağı başqasından istəmək" mənasını daşıyır.

Misallar: "Fermer məhsulu toplatmaq üçün fəhlələr çalışdırdı." bu cümlədə, fermerin məhsulu özünün yığmaması, başqalarına yığdırtdığını göstərir. "Qış üçün odun toplatmaq lazımdır." cümləsində isə, odunun kim tərəfindən toplanacağı müəyyən deyil, lakin əməlin başqasına tapşırılması ehtimalı daha çoxdur. "Uşaqlar bağdan çiçəkləri toplatmaq üçün göndərildi." bu misalda əmr ifadə edilir, uşaqlar çiçəkləri toplamağı tapşırılmışlar.

Ümumiyyətlə, "toplatmaq" feli, "yığdırmaq", "toplamağı tapşırmaq", "bir yerə yığdırmaq" kimi sinonimlərlə əvəz oluna bilər, lakin bu sinonimlər tam olaraq "toplatmaq"ın ifadə etdiyi mənanı tam əhatə etmir. "Toplatmaq" sözü, başqasına həvalə edilən toplama əməlinin vurğulanmasını təmin edir. "Mən dəftərləri toplatdım" deyərkən isə, başqasından deyil, öz əlinlə toplayıb başqalarına payladığınızı ifadə edirsiniz.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz