izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tozlanmış – f. sif. Bu sifət, əşya və ya səthlərin tozla örtülmə vəziyyətini bildirir. "Toz basmış", "toza batmış", "üstü tozla örtülmüş", "üstünə toz qonmuş" ifadələrinin sinonimi kimi işlənə bilər. Lakin bu sinonimlər arasında incə məna fərqləri mövcuddur. "Toz basmış" ifadəsi daha çox uzun müddət toz qalmış əşyalar üçün istifadə olunur və tozun qalın bir təbəqə halında olduğunu ifadə edə bilər. "Toza batmış" isə əşyanın toza tamamilə qərq olduğunu, tozun onun bütün səthini bürüyüb gizlətdiyini göstərir. "Üstü tozla örtülmüş" daha neytral bir ifadədir və tozun qalınlığı haqqında ətraflı məlumat vermir. "Üstünə toz qonmuş" isə tozun hələ ki, nazik bir təbəqə halında olduğunu və əşyanın üstünə yeni qonduğunu bildirir.

Tozlanmış sözünün mənşəyi "toz" sözündən törəmədir. "Toz" sözünün kökü türk dillərində olan "toz" sözü ilə bağlıdır və "incə hissəciklər, tozcuqlar" mənasını verir. "-lanmış" şəkilçisi isə fəaliyyətin baş verdiyini və həmin fəaliyyətin nəticəsini bildirir. Beləliklə, tozlanmış sözü, "tozla örtülmüş olma" vəziyyətini ifadə edən bir sifətdir.

Tozlanmış sözü cümlələrdə müxtəlif kontekstlərdə işlənə bilər: Məsələn, "Tozlanmış kitablar rəfdə dururdu." cümləsində tozun kitabların üstünü örtməsi, uzun müddət istifadə olunmaması nəticəsində yaranmış bir vəziyyəti ifadə edir. "Tozlanmış küçələr səhər tezdən təmizlənirdi." cümləsində isə tozlanan səth küçənin səthini ifadə edir və hava şəraitinin, uzun müddət təmizlənməməsinin nəticəsi olaraq əmələ gəlməsini bildirir. "Tozlanmış xatirələr" ifadəsi isə metaforik mənada işlənərək, köhnəlmiş, unudulmuş xatirələri ifadə edə bilər.

Üstü-başı gəc ilə tozlanmış ulağı… gətirdilər cümləsində isə "tozlanmış" sözü ulağın tozla örtülü olduğunu, uzun müddət istifadə olunmadığını və ya tozlu yerdə saxlanıldığını bildirir. "Gəc ilə" ifadəsi tozun qalın və yapışqan olduğunu, ehtimal ki, quru torpaq tozundan ibarət olduğunu göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz