Töküb-töküşdürmə

izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Töküb-töküşdürmə feli sifətinin mənası "töküb-töküşdürmək" feliindən törəmədir. Ancaq sadəcə "töküb-töküşdürmək" feli kimi başa düşülməməlidir. Daha dəqiq ifadə etmək üçün, "töküb-töküşdürmə" bir hərəkətin qeyri-müntəzəm, qarışıq, dəqiq olmayan və ya səliqəsiz bir şəkildə icra olunduğunu ifadə edir. Bu, nəzarətsiz və təsadüfi bir şəkildə bir şeyin tökülməsi və ya səpələnməsini bildirir. "Tökümə" hərəkətinə "töküşdürmə" əlavə olunmaqla hərəkətin daha çoxluğunu, dağınıqlığını və nizamsızlığını vurğulayır.

Məsələn, "Dənizi fırtına töküb-töküşdürmüşdü" cümləsində dənizin qəzəbli dalğaları ilə nizamsız, qarışıq bir şəkildə sahillərə vurması ifadə olunur. Burada sadəcə "tökülmə" deyil, daha çox "səpələnmə", "dağılma", "qarışdırılma" mənaları da var. Başqa bir nümunə olaraq, "Uşaqlar şirniyyatları töküb-töküşdürmüşdülər" cümləsində uşaqların şirniyyatları səliqəsiz və nəzarətsiz bir şəkildə səpələməsi bildirilir.

Etimoloji baxımdan, "töküb-töküşdürmə" sözü "tök-" kökünə "-üb" işarət əlavəsi və "töküşdürmək" feli ilə birləşməsindən yaranmışdır. "-Üb" əlavəsi hərəkətin tamamlanmış olduğunu bildirir. "Töküşdürmək" isə "tök-" kökünə "-üşdür-" əlavəsi ilə hərəkətin artan intensivliyini, daha çox olmasını və dağınıqlığını ifadə edir. Beləliklə, sözün ümumi mənası hərəkətin qarışıqlığını, səliqəsizliyini, dağınıqlığını və həddindən artıq olmasını vurğulayır.

Cümlə içərisində istifadəsinə dair daha bir neçə nümunə:

  • Yağış pəncərəni töküb-töküşdürmüşdü.
  • Qar yağışı ağacları töküb-töküşdürmüşdü.
  • Qəzəblənən kişi əşyaları masadan töküb-töküşdürmüşdü.

Bu nümunələr göstərir ki, "töküb-töküşdürmə" sözü sadəcə bir şeyin tökülməsini deyil, həm də bu tökülmənin nə dərəcədə qeyri-müntəzəm, səliqəsiz və çoxluğunu ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz