izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Törədici sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "nəsil törədən" mənasını ifadə edir. Lüğətlərdə əsasən erkək heyvanlar üçün işlənsə də, bitkilər və hətta bəzi məcazi mənalarda da istifadə oluna bilər. Əsasən, reproduktiv qabiliyyətə malik olan və yeni nəslin meydana gəlməsində rol oynayan canlılar üçün istifadə olunur.

Ən çox yayılmış mənası, heyvançılıqda, xüsusilə də heyvanların seleksiyasında işlədilən bir termindir. Bu mənada törədici, yüksək məhsuldarlığa, istənilən xüsusiyyətlərə malik nəsillərin əldə edilməsi üçün seçilmiş erkək heyvanı bildirir. Misal üçün, "yüksək süd verən inək cinsinin törədicisi seçilmiş bu öküz, sürünün genetik keyfiyyətini yüksəltməyə kömək edəcəkdir" cümləsində olduğu kimi.

Lakin, sözün mənası daha genişdir və bitkilərə də şamil edilə bilər. Məsələn, "bu sortun yaxşı toxumları olan törədici bitkilərdən toplanmışdır" cümləsində olduğu kimi. Bu mənada, törədici, yüksək keyfiyyətli toxum və ya meyvə verən bitki deməkdir.

Məcazi mənada isə, törədici, bir şeyin əsasını qoyan, inkişafına təkan verən, yeni bir hadisənin, ideyanın və ya hərəkatın başlanğıcını qoyan şəxs və ya hadisə mənasında işlənə bilər. Məsələn, "milli musiqimizin əsas törədicilərindən biri" ifadəsi, milli musiqinin inkişafına əsaslı töhfə vermiş şəxsləri bildirir.

Sözün etimologiyasına gəldikdə, "törətmək" fellə bağlıdır və "nəsil yaratmaq", "əmələ gətirmək" mənasını özündə ehtiva edir. "Törədici" isə bu fellə əlaqəli bir sifət kimi işlənir və "nəsil törədən" mənasını daha dəqiq ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz