Traxeya (yun. τραχεία [trachēia] – kobud, qaba, sərt) insan və onurğalı heyvanların tənəffüs sisteminin bir hissəsi olub, həlqəvi qığırdaqlarla möhkəmləndirilmiş, nəfəs borusudur. Lüğətdə sadəcə "boğaz, nəfəs yolu" kimi tərcümə olunması, traxeyanın anatomik quruluşunu və funksiyasını tam əks etdirmir. Əslində, traxeya ağız boşluğu və burun boşluğundan gələn havanı bronxlara, oradan da ağciyərlərə aparan, diametri təxminən 2-2,5 sm olan uzun və silindrik bir borudur. Onun divarları qığırdaq halqalarından və hamar əzələ toxumasından təşkil olunmuşdur. Qığırdaq halqaları traxeyanın formasını qoruyur və onun çökməsinin qarşısını alır. Hamar əzələlər isə traxeyanın diametrinin dəyişməsinə imkan yaradır, nəfəs alıb vermə prosesini tənzimləyir.
Boğaz sözü ilə traxeyanın eyniləşdirilməsi qismən düzgündür, çünki traxeya boğazın bir hissəsidir, lakin boğaz daha geniş bir anlayışdır və həmçinin udlaq, qida borusu və s. kimi strukturları əhatə edir. Buna görə də, traxeyanın tərifinə "boğaz" sözünün əlavə edilməsi qeyri-dəqiqdir və terminin tam mənasını verməkdən uzaqdır. Nəfəs yolu da daha geniş bir termin olub, traxeyanı, bronxları və ağciyərləri əhatə edir.
Traxeyanın linqvistik mənşəyi qədim yunan dilindən gəlir və "τραχεία" (trachēia) sözündən törəyir. Bu sözün əsas mənası "kobud", "qaba", "sərt" deməkdir. Bu terminin traxeyaya tətbiq edilməsi onun səthinin toxunma zamanı qaba və kobud hissi yaratması ilə əlaqədardır. Müasir tibb terminologiyasında traxeya termini tam anatomik və fizioloji xüsusiyyətlərini əks etdirən spesifik bir məna daşıyır.
Cümlələrdə nümunəvi istifadə:
- Xəstənin traxeyası iltihablaşmışdı.
- Cərrah traxeyaya kiçik bir boru yerləşdirdi.
- Traxeyanın tıxanması nəfəs almağı çətinləşdirir.
- Traxeostomi əməliyyatı traxeyanın açılmasını nəzərdə tutur.