izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Turşlaşmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "turş olmaq" və ya "turş hala gəlmək"dən daha geniş və çoxşaxəlidir. Lüğətlərdə verilən qısa izah, sözün bütün mənalarını tam əhatə etmir. Əslində "turşlaşmaq" bir prosesi, bir dəyişməni ifadə edir. Bir maddənin, mühitin və ya hətta vəziyyətin turş xassə qazanması deməkdir. Bu dəyişmə kimyəvi reaksiyalar nəticəsində baş verə bilər, məsələn, südün turşlaşması, meyvələrin yetişmə zamanı turşlaşması kimi. Lakin bu, yalnız maddələrin fiziki-kimyəvi dəyişməsi ilə məhdudlaşmır.

Metaforik mənada "turşlaşmaq" əhval-ruhiyyənin, münasibətlərin və ya ümumiyyətlə bir vəziyyətin pisləşməsini, xoşagəlməz, kəskin, qıcıqlandırıcı hala düşməsini bildirə bilər. Məsələn: "Onun əhvalı birdən turşlaşdı", "Münasibətlərimiz son vaxtlar turşlaşmışdı", "Siyasi vəziyyət son günlər turşlaşmaqdadır". Bu istifadədə "turşlaşmaq" sözü, əsasən emosional və ya sosial kontekstlərdə işlənir və xoşagəlməz bir dəyişməni ifadə edir.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "turş" kökünün qədim türk dillərindən gəldiyini görərik. "Turşlaşmaq" felinin əmələ gəlməsi isə "-laşmaq" əlavəsi ilə baş vermişdir. Bu əlavə, bir vəziyyətin, halın əmələ gəlmə prosesini ifadə edir. Beləliklə, "turşlaşmaq" sözü, həm fiziki-kimyəvi, həm də metaforik mənalarda bir dəyişmə prosesini ifadə edən çoxmənalı bir sözdür.

Cümlə içərisində istifadəsinə nümunələr:

  • Yağışdan sonra torpaq turşlaşmışdı.
  • Süd uzun müddət saxlanıldıqdan sonra turşlaşmışdı.
  • Onun üzündəki ifadə birdən turşlaşdı.
  • İki ölkə arasındakı münasibətlər getdikcə turşlaşmaqdadır.
  • Havaların soyuması ilə əlaqədar bəzi meyvələr tez turşlaşır.
Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz