izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Turşluq (is.): Bu termin, əsasən, kimyəvi və məcazi iki mənada işlənir. Kimyəvi mənası, maddələrin hidrogen ionları (H+) konsentrasiyasına bağlı olaraq turş xassəsini ifadə edir. Daha dəqiq desək, turşluq, bir maddənin suda həll olduqda hidronium ionları (H3O+) əmələ gətirmək qabiliyyətinin ölçüsüdür. Bu qabiliyyət pH miqyasında ölçülür. pH 7-dən aşağı olan hər hansı bir məhlul turş xassəlidir və pH nə qədər aşağıdırsa, turşluğu da bir o qədər yüksəkdir. Misal üçün, limon suyu, sirkə və qazlı içkilər yüksək turşluğa malikdir. Turşluq, kimyəvi reaksiyalarda mühüm rol oynayır və bir çox sənaye prosesində istifadə olunur.

Məcazi mənada isə "turşluq" əsasən mənfi emosiyaları, xüsusilə də narazılıq, qıcıqlanma, inciklik və ya əsəbiliyi ifadə edir. Bu mənada "turşluq" insanın üz ifadəsində, davranışında və ya nitqində özünü göstərə bilər. Misal olaraq: "Onun səsindəki turşluq məni narahat etdi", "Gözlərindəki turşluqdan onun nəsədən incidiyini anladım", "Sözləri içində gizli bir turşluq vardı". Bu məcazi mənada istifadədə "turşluq" adətən müvəqqəti və ya kiçik bir narazılıq hissini ifadə edir, əsasən "qıcıqlanma", "əsəbilik" və ya "narazılıq" kimi daha güclü sözlərdən fərqlənir. Verilən misal cümlədəki ("…[Qonaq] elə ki balaca bir turşluq sezdi, daha onun üçün hər şey qurtardı") "turşluq" sözü də məhz bu məcazi mənada işlənir və qonağın müşahidə etdiyi kiçik bir narazılıq əlamətini, qonaqpərvərliyin çatışmazlığını və ya əhval-ruhiyyənin pisliyini ifadə edir.

Beləliklə, "turşluq" sözünün həm kimyəvi, həm də məcazi mənaları vardır və kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalar kəsb edə bilir. Hər iki mənada da əsas olan "turş" kök sözü olub, leksik mənasının genişlənməsinə və yeni mənaların əmələ gəlməsinə səbəb olmuşdur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz