izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Turşumaq (f.): Bu fell, əsasən qida məhsullarının mikroorqanizmlərin təsiri altında kimyəvi dəyişikliyə uğrayaraq dad və qoxusunda xoşagəlməz dəyişikliklərin baş verməsi prosesini ifadə edir. Proses, fermentasiya nəticəsində meydana çıxan turşuların əmələ gəlməsi ilə səciyyələnir. Bu dəyişikliklər istidən, uzun müddət saxlanılmadan, düzgün saxlanılmamaqdan və ya digər amillərdən irəli gələ bilər. Turşuma prosesi çox vaxt qoxunun pisləşməsi, rəng dəyişikliyi və quruluşun pozulması ilə müşahidə olunur.

Turşumaq feli, yalnız qida məhsullarına aid deyil, həmçinin daha geniş mənada, hər hansı bir maddənin, məsələn, mayenin, kimyəvi təsirə məruz qalaraq öz xüsusiyyətlərini dəyişməsi üçün də işlənə bilər. Məsələn, "dəmir turşuyub" deyərkən, dəmirin paslanması prosesindən danışılır. Lakin bu kontekstdə "paslamaq" termini daha məqsədəuyğundur. Qida məhsullarında isə "turşumaq" sözü daha dəqiq və yayğın istifadə olunur.

Felin mənası kontekstdən asılı olaraq bir qədər dəyişə bilər. Məsələn, "Qatıq turşuyub" cümləsində turşuma prosesinin qatıqdakı süd turşusunun artması ilə nəticələnən normal fermentasiya olduğunu anlıyıq. Ancaq "Süd turşuyub, içmək olmaz" cümləsində isə turşuma prosesinin artıq yeməyə yararsız hala gətirdiyini ifadə edir.

Etimoloji baxımdan "turşumaq" feli "turş" sözündən törəmişdir. "Turş" sözünün kökü isə qədim türk dillərinə gedib çıxır və əsasən turş dadı ifadə edir. "Turşumaq" feli "turş" əsasına "-ma" məsdər şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəlmişdir. Bu şəkilçi proses və hal bildirərək, turş dadının əmələ gəlmə prosesini ifadə edir.

Qısacası, "turşumaq" feli mikrobioloji və ya kimyəvi proseslər nəticəsində bir maddənin turşlaşması, pozulması, dad və qoxusunun dəyişməsi ilə nəticələnən prosesi təsvir edir. Bu proses həm istənilən, həm də istənilməyən ola bilər. Kontekstdən asılı olaraq, mənası dəqiqləşdirilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz