“Tuvaca” sözü Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən “Tuva dilində” mənasında, sifət və zərf kimi qeyd olunur. Lakin bu izah, sözün bütün imkanlarını əhatə etmir. Daha dəqiq və geniş bir izah vermək üçün sözün etimologiyasına və istifadə kontekstlərinə nəzər salmaq lazımdır.
“Tuvaca” sözü, Türk dilləri ailəsinə mənsub olan Tuva dilindən törəmişdir. “-ca” şəkilçisi isə türk dillərində mənsubiyyət bildirən bir şəkilçidir. Beləliklə, “Tuvaca” sözü, “Tuva dilinə aid olan” mənasını verir. Bu mənada söz, həm sifət, həm də zərf kimi işlənə bilər.
Sifət kimi istifadəsi: “Tuvaca mətn”, “Tuvaca lüğət”, “Tuvaca ədəbiyyat” kimi ifadələrdə “Tuvaca” sözü, həmin əşyanın, hadisənin və ya anlayışın Tuva dilinə aid olduğunu göstərir.
Zərf kimi istifadəsi: “O, Tuvaca danışırdı”, “Mən Tuvaca oxuyuram” kimi cümlələrdə “Tuvaca” sözü, hərəkətin Tuva dilində həyata keçirildiyini bildirir. Bu halda, söz, feli tamamlayır və onun necə baş verdiyini göstərir.
Bundan əlavə, “Tuvaca” sözü, Tuva mədəniyyəti, ədəbiyyatı və tarixi ilə bağlı olan bütün məsələlərin təsvirində də işlənə bilər. Məsələn, “Tuvaca adət-ənənələr”, “Tuvaca musiqi”, “Tuvaca tarixi” kimi ifadələrdə də bu sözün mənası dəqiq şəkildə öz əksini tapır.
Qısaca, “Tuvaca” sözü, sadəcə bir dilin adını deyil, həm də həmin dilə aid olan bütün mədəni və ədəbi elementləri əhatə edən geniş bir məna kəsb edir. Lüğətlərdəki sadə tərifin bu daha dolğun və dəqiq izahı əlavə etmək sözün mənasını tam şəkildə anlamaq üçün vacibdir.