Tuvalılar – Tuva Respublikasının əsas əhalisini təşkil edən türk mənşəli xalqdır. "Tuva" etnonimi, mənşəcə müxtəlif tədqiqatçılar tərəfindən mübahisəli olsa da, ümumiyyətlə, türk dillərindən qaynaqlandığı qəbul edilir. Bəzi alimlər onu "Tu" (su) və "va" (yer, məkan) kimi komponentlərə ayıraraq "su yeri", "su kənarı" kimi mənalar irəli sürürlər. Digər tədqiqatçılar isə bu etimologiyanı şübhə altına alırlar və başqa mənşəli variantlar təklif edirlər. Ancaq "Tuva" toponiminin türk dilləri ilə sıx bağlı olduğu və xalqın öz-özünə adlandırmasında əks olunduğu açıqdır. Dil baxımından Tuvalılar şimal-şərqi türk dilləri qrupuna daxil olan Tuva dilində danışırlar.
Tuvalılar əsasən Tuva Respublikasının (Rusiya Federasiyası) ərazisində yaşasalar da, diaspora əhalisi Rusiyanın başqa bölgələrində və bir qədər də Çinin şimalında məskunlaşmışdır. Onların mədəniyyəti, həm köçəri həyat tərzi, həm də oturaq həyat tərzi ilə xarakterizə olunur. Əsrlər boyu inkişaf etmiş unikal adət-ənənələri, musiqisi, ədəbiyyatı və sənətkarlığı vardır. Qədim türk mifologiyası və şamanizmi onların mədəniyyətində əhəmiyyətli yer tutur. Son zamanlarda islamın təsiri də müşahidə edilməkdədir.
Tuvalıların tarixi, böyük türk imperiyalarının və müxtəlif siyasi birliklərin təsiri altında formalaşmış mürəkkəb bir tarixdir. Onlar öz müstəqil dövlətçilik təcrübələri yaşamış, lakin sonralar Rusiya tərkibinə daxil olmuşlar. XX əsrdə Tuva Respublikasının yaradılması milli özünüdərk və mədəniyyətin inkişafı üçün əhəmiyyətli bir addım olmuşdur. Müasir dövrdə Tuvalılar Rusiya Federasiyasının çərçivəsində öz milli-mədəni özünüidarəetmə hüquqlarından istifadə edirlər.
Beləliklə, "Tuvalılar" termini sadəcə coğrafi mövqeyini deyil, həm də mürəkkəb tarixini, mədəniyyətini və dilini əks etdirən mürəkkəb bir məfhumdur. Onlar türk dünyasının ayrılmaz bir hissəsini təşkil edən unikal bir xalqdır.